राजनीति

गच्छदार समूहका १२ जना केन्द्रमा पुग्दा देउवा झन् शक्तिशाली

लिलु डुम्रे शुक्रबार, फागुन ३०, २०७६ १३:२६

काठमाडौं- फोरम लोकतान्त्रिकसँगको एकता प्रकृया समायोजनमा टु‌ंगिएसँगै नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा पार्टीभित्र थप बलियो भएका छन्। केन्द्रीय कार्यसमितिमा स्पष्ट बहुमत रहेका देउवालाई फोरम लोकतान्त्रिकसँगको एकताले थप बल प्राप्त भएको छ।

पार्टी एक भए पनि समायोजन सकिएकाे थिएन। गत साता फोरम लोकतान्त्रिकबाट ११ जनाको नाम आयो। योसँगै केन्द्रीय समितिमा गच्छदार समूहबाट उनीसहित १२ सदस्य थपिए। जसमा रामजनम चौधरी, मो. नसिर सिद्धिकी, भारतेन्दुकुमार मल्लिक, हेमराज तातेड, डा. गोपाल दहित, मंगलप्रसाद थारू, योगेन्द्र चौधरी, हरिप्रसाद न्यौपाने, सुमित्रा थरुनी, कल्पना चौधरी र पवनकुमार सारडा केन्द्रीय सदस्यमा मनोनित भएका छन्।

अहिले गच्छदार देउवाकै पक्षमा छन्। केन्द्रीय सदस्यमा पछिल्लो मनोनयनले देउवासामु अन्य समूह कमजोर बनेका छन्। केन्द्रीय सदस्य र आमन्त्रित सदस्यमा आफूपक्षीय नेताको व्यवस्थापन देउवाले गरिसकेका छन्। फोरम लोकतान्त्रिक २०७४ असोजमा कांग्रेसमा विलय भएको थियो। गच्छदार उपसभापति भए पनि अन्य समायोजन प्रकृया बाँकी नै थियो।

केन्द्रीय समितिमा झन् शक्तिशाली
८१ सदस्यीय केन्द्रीय समितिमा मनोनयनको अधिकार प्रयोग गरी गत वर्ष जेठमा देउवाले तीन सदस्य थपेका थिए। निधन भएका कांग्रेस पूर्व नेता खुमबहादुर खड्काकी पत्नी शिला खड्कासहित शिव हुमागाईं र दिलबहादुर घर्ती थपिए। दलित कोटाबाट एक केन्द्रीय सदस्य मनोनयन गर्न बाँकी नै छ। पुरानो विधानअनुसार ८५ सदस्यीय केन्द्रीय समिति हुने व्यवस्था छ। हुमागाईं, खड्का र घर्तीको मनोनयनसहित केन्द्रीय समिति ८४ सदस्यीय बनेको थियो। फोरम लोकतान्त्रिक समायोजन गर्दा गच्छदारसहित १२ जना केन्द्रीय समितिमा थपिए। अहिलेको संरचनामा केन्द्रीय समितिमा देउवा नै बहुमतमा छन्। केन्द्रमा अहिले नै देउवाको पक्षमा ५१ जना सदस्य छन्।

यो पनि पढ्नुहोस्

कता ढल्केलान् सिटौला?

दल परित्याग गरी कांग्रेसमा प्रवेश गरेका दुई जनासमेत समेत केन्द्रीय समितिमा थपिएका छन्। विगतमा अन्य राजनीतिक दलको केन्द्रीय नेतृत्वमा रहेकालाई केन्द्रीय समितिमा ल्याउने राजनीतिक निर्णयका आधारमा सर्लाहीका जंगीलाल रायलाई केन्द्रीय सदस्य बनाइएको छ। डोल्पाका कर्णबहादुर बुढासमेत अन्य दल परित्याग गरी कांग्रेस प्रवेश गरेका हुन्। यी दुवै पनि देउवाका हुन्।

फोरम लोकतान्त्रिक र अन्य दल परित्याग गरेकासहित गरी केन्द्रीय कार्यसमिति सदस्य ९८ जनाको बनेको छ। दलित कोटाबाट थप्न बाँकी एक जना र खुमबहादुर खड्को निधनले हाल कायम सदस्य संख्या ९६ जना छ। यी सबै जोड्दा ९८ सदस्यीय केन्द्रीय समितिमा ६५ जना देउवाको पक्षका छन्।

देउवा पक्षमा को-को?
उपसभापति विमलेन्द्र निधि, महामन्त्री पूर्णबहादुर खड्का, सहमहामन्त्री डा. प्रकाशशरण महत, नेताहरू गोपालमान श्रेष्ठ, चित्रालेखा यादव, प्रदीप गिरी, बालकृष्ण खाँण, ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्की, नरहरि आचार्य, मानबहादुर विश्वकर्मा,रमेश रिजाल, नारायण खड्का, पुष्पा भुसाल, फरमुल्लाह मन्सुर, एनपी साउद, अर्जुनप्रसाद जोशी, डिला संग्रौला, लक्ष्मी परियार, महालक्ष्मी उपाध्याय ‘डिना’ छन्।

कांग्रेस केन्द्रीय समितिको बैठक। फाइल तस्बिर

त्यसैगरी, भीष्मराज आङ्देम्बे, मोहनबहादुर बस्नेत, जीवनबहादुर शाही, आनन्दप्रसाद ढुंगाना, अजय चौरासिया, अम्बिका बस्नेत, महेन्द्र यादव, सुरेन्द्रराज पाण्डे, रत्न शेरचन पनि देउवा पक्षमा नै छन्। त्यस्तै, केन्द्रीय समिति सदस्यहरू किशोरसिंह राठोर, मीन विश्वकर्मा, सीता गुरुङ, सुजाता परियार, पार्वता डिसी ‘चौधरी’ केशवकुमार बुढाथोकी, गोविन्द भट्टराई, श्यामकुमार घिमिरे, चिनकाजी श्रेष्ठ, देवेन्द्रराज कंडेल, वीरबहादुर बलायर, विश्वप्रकाश शर्मा, रमेश लेखक, बहादुर सिंह ‘लामा’, लक्ष्मी परियार,अमृत अर्याल, अतहर कमाल मुसलमान, इश्वरी न्यौपाने, हरिप्रसाद नेपाल, राधेचन्द्र यादव छन्।

तत्कालीन फोरम लोकतान्त्रिकबाट गच्छदारसहित आएका १२ जना केन्द्रीय सदस्य र अन्य दल परित्याग गरेका दुई केन्द्रीय सदस्य पनि देउवाकै पक्षमा छन्।

संस्थापनइतरका केन्द्रीय सदस्यहरू समेत देउवाले आफ्नो पक्षमा तान्न सफल भएका छन्। पौडेल पक्षका नेता महेश आचार्यसमेत पछिल्लो समय देउवासँग नजिकिएका छन्। वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेल समूहबाट नै आनन्द ढुंगाना र गोविन्द भट्टराई देउवा समूहमा लागेका छन्। पार्टीको तेश्रो धार (सिटौला समूह)का उमाकान्त चौधरी र शिव हुमागाईंसमेत देउवा खेमाप्रति आकर्षित भएका छन्।

आमन्त्रितमा देउवाकै हालीमुहाली
यसअघिको विधानमा सभापति देउवाले १० जना आमन्त्रित केन्द्रीय सदस्य मनोनयन गर्न पाउने व्यवस्था थियो। ७ जना आमन्त्रित केन्द्रीय सदस्य बनाएका देउवाले पटकपटक थप गरी २० पुर्‍याएका छन्। आमन्त्रित केन्द्रीय सदस्यमा समेत देउवा पक्षकै आधिपत्य छ।

पछिल्लो पटक देउवाले ११ जना आमन्त्रित सदस्य थपेका छन्। अन्य दलबाट कांग्रेस प्रवेश गरेका ६ जनालाई आमन्त्रित केन्द्रीय सदस्य बनाइएको छ। त्यसअघि गरिएको ५ जनाको मनोनयनमा देउवा पक्षका ४ जना थिए। नेता सिटौला पक्षबाट एक आमन्त्रित सदस्य बनाइएको थियो।

पौडेललाई टक्कर दिन तनहुँका ३ तानिए
देउवाले विभागहरू गठन गर्दा तथा आमन्त्रित केन्द्रीय सदस्य चयन गर्दा तनहुँबाट तीन जनालाई स्थान बनाएका छन्। पौडेलको गृहजिल्लामा उनलाई कमजोर बनाउन नै देउवाको पछिल्लो कदम चालिएको बुझाइ कांग्रेसमा छ।

यो पनि पढ्नुहोस्

आफ्नाको व्यवस्थापनमा माहिर देउवा

फागुन १७ मा विभाग गठन गर्ने क्रममा देउवाले तनहुँबाट ३ जनालाई स्थान दिए। तनहुँमा आफ्नो समूहलाई अघि बढाउन उनले पौडेल पक्षका नेता गोविन्द भट्टराईलाई संस्थापन समूहमा ल्याए। भट्टराईलाई नेपाली जनसम्पर्क समिति समन्वय विभागको जिम्मेवारी दिइएको छ। पौडेलकै गृहजिल्लाका शंकर भण्डारीलाई तरुण विभागको जिम्मेवारी दिइएको छ भने ध्रुव वाग्लेलाई आमन्त्रित केन्द्रीय सदस्य बनाइएको छ।

दाङका पौडेल पक्षधर केन्द्रीय सदस्य दीपक गिरीको प्रभाव कम गर्न देउवाले अर्को चलाखी अपनाएका छन्। गिरीलाई टक्कर दिने गरी देउवाले दाङकै कृष्णकिशोर घिमिरेलाई आमन्त्रित केन्द्रीय सदस्य बनाएका छन्।

झापाका सिटौलापक्षीय आमन्त्रित केन्द्रीय सदस्य सुधीरकुमार शिवाकोटीले स्थान पाएपछि कांग्रेस संस्थापनले त्यहाँ पनि शक्ति बढाएको छ। प्रवक्ता विश्वप्रकाश शर्माको जोडबलमा झापाकै गोपालकुमार बस्नेतलाई पनि आमन्त्रित केन्द्रीय सदस्य बनाइएको छ।

प्रमुख भ्रातृ संस्थामा पनि देउवाकै पकड
देउवा पार्टीका प्रमुख भ्रातृ संस्थामा समेत बलियो देखिन्छन्। नेविसंघ नेतृत्व सम्हालेका राजीव ढुंगानाले केही सयमअघि मात्र तदर्थ समितिको जिम्मेवारी लिएका छन्।

यसैगरी, तरुण दलका जितजंग बस्नेत र महिला संघकी उमा रेग्मी देउवा निकट हुन्।

गत निर्वाचनपछि भएका भ्रातृ तथा शुभेच्छुक संस्थामा भने देउवा पक्ष कमजोर भएको थियो। निजामति ट्रेड युनियन, शिक्षक संघ, कानुन व्यवसायीको संस्था डिएलए, इन्जिनियर एसोसिएनलगायतका संगठनमा देउवाको पकड गुमेको थियो। संस्थापनइतरका दुई समूह एकत्रित भई देउवा समूहलाई पराजित गर्ने लहर चलेपछि संस्थापन पक्षले भ्रातृ तथा शुभेच्छुक संस्थामा महाधिवेशन टारिदिएको छ।