दलदेखि स्वतन्त्र उम्मेदवारसम्मका थरीथरी चुनावी गीत : कुनैमा नारा र आक्षेप, कुनैमा जस लिने बखान

स्थानीय निर्वाचन

युवराज भट्टराई शनिबार, वैशाख २४, २०७९ ०६:५६

काठमाडौं– केही दिनअघि मात्र नेपाली कांग्रेसले चुनाव प्रचारका लागि ‘माया कांग्रेस म यसै कांग्रेस’ बोलको गीत सार्वजनिक गरेको छ। यो गीतमा मोहन खड्का र लक्ष्मी खड्काको स्वर तथा मोहनकै संगीत र विमल अधिकारीको शब्द छ। गीतमा गरिबी र मजदुरका समस्या समाधान गर्ने आश्वासन छ। गत स्थानीय तहको निर्वाचनपछिको पाँच वर्षमा भएको ‘नतिजा’ भन्दै अन्य पार्टीमाथिको कटाक्ष पनि गीतमा छ।

त्यति मात्र नभइ, गीतमा कांग्रेसको नारा समावेश छ। ‘नेपाली कांग्रेस जिन्दावाद’, ‘आयो कांग्रेस’जस्ता नाराहरू गीतभर लगाइएको छ।

स्थानीय तहको चुनावले तताएको देशको राजनीतिक माहोलमा कलाकार पनि मजैले घुसेका छन्। कलाकारहरुको राजनीतिक पार्टीसँगको आबद्धता त खुल्दै गएकै छ, विभिन्न किसिमको सिर्जनामार्फत् पनि सघाइरहेका छन्।

२०७४ सालकाे निर्वाचनमा पनि विभिन्न दलले चुनावी गीत प्रयोग गरेका थिए। तर, त्यस बेलासम्म यस्ता गीतको संख्या सीमित थियो। एमालेको प्रचारात्मक गीत ‘मै पनि एमाले, सही पनि एमाले’बाहेक अन्य दलका गीतले खासै चर्चा पाउन सकेका थिएनन्।

तर, यसपटक यस्ता गीतको संख्या ह्वात्तै बढेको छ। यस्ता पार्टीगत गीत चर्चामा पनि छन्। पार्टीका मात्र नभइ कतिपय स्वतन्त्र उम्मेदवारले पनि चुनावी गीत बनाएर प्रचारका लागि प्रयोग गरिरहेका छन्।

गीतका रूपमा नारा र भाषण!
ठूला दल नेकपा एमाले र नेपाली कांग्रेसदेखि स्थानीय तहमा स्वतन्त्र उम्‍मेदवारी दर्ता गराएकाहरूले पनि गीतलाई प्रचार माध्यम बनाएपछि चुनावी माहोल फरक देखिन थालेको छ। राष्ट्रिय दलका मात्र नभइ रेशमलाल चौधरीको ‘नागरिक उन्मुक्ती पार्टी’देखि काठमाडौंमा मेयर पदमा स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएका बालेन शाहसम्मको समर्थनमा गीतहरु सार्वजनिक भएका छन्। उता भरतपुरमा मेयर पदका लागि उम्मेदवारी दिएकी नेकपा माओवादी केन्द्रकी रेनु दाहालका लागि छुट्टै चुनावी गीत बनेको छ।

सिर्जनशीलताको अभाव झल्किने यस्ता धेरै गीतमा चुनावी नारालाई संगीतबद्ध गरिएको छ। कतिपय गीतमा त विपक्षी दलमाथि आक्षेप पनि लगाइएको छ।

एमालेले बनाएका ‘एमाले एमाले’, ‘बालकोटे बा’, ‘एमाले हौ एमाले’जस्ता गीतहरुमा विपक्षी पार्टीमाथि कटाक्ष गरिएको छ। यी गीतमा पार्टीको नारालाई पनि व्यापक प्रयोग गरिएको छ। त्यस्तै, कांग्रेसले बनाएका ‘माया कांग्रेस म यसै कांग्रेस’, ‘छ्याप्पै रुखमा छाप लाउनी’, ‘चारतारे झण्डा फरर’, ‘कांग्रेस नै चाहियो’लगायत गीतमा पनि विपक्षीमाथि आक्षेप छ।

कांग्रेसलाई चुनाव केन्द्रित प्रचार गर्न सिर्जना गरिएको एउटा गीतमा माया कांग्रेस भएपछि आफू नि कांग्रेस भएको भन्दै प्रचार गरिएको छ। त्यति मात्र नभइ उक्त गीतमा आफ्ना आमा, बाबु, भाइ, भतिजा सबै कांग्रेस भएका कारण आफू पनि कांग्रेस भएको नेपाली समाजको परम्परागत आबद्धतालाई उल्लेख गरिएको छ।

चुनावी गीतमा एमाले अगाडि
एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले पटक पटक आफ्नो पार्टीलाई ‘कलाकारहरुको पार्टी’ भएको बताएका छन्। पछिल्लो पटक अभिनेत्री करिश्मा मानन्धर एमाले प्रवेश गर्दा पनि उनले यो भनाइ दोहोर्‍याएका थिए। चुनावी गीत बनाउन पनि एमाले नै अगाडि छ।

नेकपा एमालेको समर्थनमा यसपटक धेरै चुनावी गीतहरु आएका छन्। समग्र पार्टीको पक्षदेखि निश्चित स्थानीय तहमा एमालेलाई विजयी गराउन आह्वान गरिएका गीत पनि बनाइएका छन्। केही साताअघि मात्रै स्थानीय तह निर्वाचन केन्द्रित भएर ‘पाल्पाका बग्नासकाली पार्टी एमाले जिताउँ यसैपालि’ बोलको गीत सार्वजनिक भएको छ। जमुना राना र गणेश न्यौपानेले यो गीत गाएका हुन्।

एमाले निकट रहेका धेरै गायकले चुनावी गीत सिर्जना गरिरहेका छन्। एमाले निकट मानिएका गायक बद्री पंगेनीसँगै रामजी खाँण, पूर्णकला बीसी र सुजन लम्साललगायत नौ जनाले संयुक्त रुपमा गाएको ‘मेरो देशै एमाले, म त यसै एमाले’ गीत पनि यसपटक चर्चामा छ।

पाँच महिनाअघि चितवनमा आयोजित एमाले महाधिवेशनमा ‘हाम्रो नेपालमा राम्रो एमाले’ गीत र पाँच वर्षअघि ‘मै पनि एमाले, सही पनि एमाले’ जस्ता चर्चित गीत निर्माण गरेका बैकुण्ठ महत चुनावको सेरोफेरोमा व्यस्त छन्। उनले तीन सातामा ६ वटा एमाले समर्थित गीत निकालिसकेका छन्।

स्थानीय निर्वाचनमा एमालेलाई नै भोट हाल्न आवश्यक भएको भाव बोकेका ‘एमाले एमाले’, ‘बालकोटे बा’, ‘एमाले हौं एमाले’, ‘सूर्य छोडिन्न’, ‘देशलाई फेरि एमाले चाइया छ’, ‘भोट हालौँ त्यही सूर्य चिन्हमा’, ‘देशैभरि एमाले’लगायत गीतहरु उनले सार्वजनिक गरेका छन्। महतले निर्माण गरेका यी गीतमा एमालेको सरकार ‘धरहराको विकास भएको’देखि ‘लिपुलेक आफ्नो भनेको’सम्मका विषय समेटिएका छन्।

एकीकृत समाजवादीको गीतमा वामदेवको शब्द
पार्टीगत चुनावी गीत निकाल्नेमा नेकपा एमालेबाट फुटेर माधवकुमार नेपाल नेतृत्वमा गठन भएको नेकपा एकीकृत समाजवादी पनि कम छैन। उक्त पार्टीको गीत एमाले र एकीकृत समाजवादीलाई ‘एकता गराउने’ सपना पालेर बसेका वामदेव गौतमले लेखेका छन्।

गत मंगलबार गौतमको शब्दमा एकीकृत समाजवादी जनसंगठनको भातृसंस्था मुस्लिम इत्तेहाद संगठन नेपालले चुनावी गीत निकालेको हो। ‘जनता जगाउने कलममा छाप लगाउने’ बोलको गीतमा कृष्ण केसी र जुना श्रीष मगरले स्वर दिएका छन्।

गीतमा एकीकृत समाजवादीको घोषणापत्रकै विषयलाई समेटिएको छ। जनतालाई निःशुल्क स्वास्थ्य सेवादेखि शिक्षासम्मका सुविधा दिने विषय समेटिएका छन्। जनमुखी स्थानीय सरकार बनाउने भन्दै गीतमा त्यसका लागि एकीकृत समाजवादी नै विकास र समृद्धिको आधार भएको दाबी गरिएको छ।

चुनाव केन्द्रित रहेर एकीकृत समाजवादीका अन्य गीत पनि सार्वजनिक भएका छन्। दामोदर अर्यालको शब्द र रीता केसी तथा बीपी वाग्लेको स्वरमा ‘आयो आयो आयो, आयो नेकपा (एस)’, संगम भण्डारीको शब्द तथा उनी र शोभा पाण्डेको स्वरमा रहेको ‘जनतालाई लाभैलाभ, समाजवादी पार्टी जिन्दावाद’लगायतका गीत सार्वजनिक भएका छन्। त्यस्तै, मधेश केन्द्रित रहेर पनि एकीकृत समाजवादीको गीत सार्वजनिक भएको छ। ‘ओट मांगे बेटाऊवा तोहर’ बोलको गीतमा प्रदीप यादवको स्वर रहेको छ।

माओवादी सुस्त, रेनुले भने आफैं गरिन् अभिनय
नयाँ जन्मिएका मात्र नभइ देशकै पुराना पार्टीहरूले निर्वाचन केन्द्रित गीतहरु सार्वजनिक गरिरहँदा माओवादी केन्द्रले भने त्यति धेरै महत्त्व दिएको छैन। अन्य दलको तुलनामा माओवादी केन्द्रले यसपटक कम गीतहरु सार्वजनिक गरेको छ।

गत साता सार्वजनिक भएको ‘व्यवस्था बदल्यौं, अवस्था बदल्न माओवादी केन्द्रलाई भोट’, तीन साताअघि सार्वजनिक भएको ‘आयो आयो माओवादी हेर’, चार साताअघि सार्वजनिक भएको ‘गोलाकारभित्रको हँसिया हथौडामा गरौँ है मतदान’ जस्ता सीमित गीत मात्र छन्। तर, यी गीत पनि खासै चर्चामा छैनन्।

पार्टीगत गीतहरु चर्चामा नआउँदा र निकै कम संख्यामा गाइँदा भरतपुर महानगरपालिकामा माओवादी केन्द्रको तर्फबाट मेयर पदकी उम्मेदवार रेनु दाहालले भने आफैं गीतमा अभिनय गरेकी छिन्। उनको समर्थनमा बनाइएको चुनावी गीतमा उनले अभिनय गरेकी हुन्।

दुई साताअघि रेनुलाई भोट दिन आह्वान गर्दै ‘मेयरमा भोट रेनु दाहाललाई’ बोलको गीत सार्वजनिक भएको छ। उक्त गीतलाई विष्णु खत्री र टीका पुनले गाएका छन् भने शब्द माओवादी निकट पत्रकार संघ प्रेस सेन्टरका सन्तोष देउजाले लेखेका छन्। यो गीतमा ‘चितवनको मुहार फेर्ने रेनु नै भएको’ भन्दै प्रचार गरिएको छ।

रेशमलाल चौधरीदेखि स्वतन्त्रसम्मका चुनावी गीत
चुनावी गीत सार्वजनिक गर्ने माहोलमा ‘कोभन्दा को कम’ भन्ने होडबाजी नै चलेको छ। कतिपय राजनीतिक पार्टीसँग आवद्ध सांस्कृतिक संघ तथा पत्रकार संघले गीत सार्वजनिक गरिरहेका छन् भने कतिपयले स्वःस्फुर्त रूपमा गीत सार्वजनिक गरेका छन्।

रेशमलाल चौधरी नेतृत्वको ‘नागरिक उन्मुक्ति पार्टी’का लागि पनि गीत सिर्जना गरिएको छ। ‘ढकिया मे भोट’ बोलको छोटो गीतको शब्द चयन र संगीत तथा गायकी निकै राम्रो छ।

त्यस्तै, काठमाडौं महानगरको मेयर पदका लागि स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएका बालेन शाहको समर्थनमा पनि गीतहरु बनाइएको छ। उनको समर्थनमा प्रायः । र्‍याप गीत गाइएको छ। गएको मंगलबार गायक शशिले उनको समर्थनमा गीत निकालेका हुन्। त्यस्तै, आयुक्स म्युजिकले पनि बालेन शाहको समर्थनमा केही साताअघि गीत निकालेका छन्। हिपहप गायनमा चर्चित रहेका भ्योमाले पनि गीत गाएका छन्।

यीबाहेक बालेनको समर्थनमा अन्य थुप्रै गीत सार्वजनिक भएका छन्। हिपहप विधामा संघर्ष गरिरहेका गायकदेखि स्थापित गायकसम्मले उनको समर्थनमा गीत सार्वजनिक गरेका छन्।

यता कन्काई नगरपालिकाका मेयर पदका स्वतन्त्र उम्मेदवार शेरबहादुर थापालाई चुनावमा जिताउन आह्वान गर्दै ‘सबैका हाई हाई, शेरबहादुर दाइ’ बोलको गीत सार्वजनिक गरिएको छ। उनको समर्थनमा गाइएको यो गीत बुधबार सार्वजनिक गरिएको हो। ‘जेब्रा’ चुनाव चिह्न लिएर चुनावमा उठेका उनको समर्थनमा सीएल शर्मा र प्रतिमा केसीले गीत गाएका छन्। उक्त गीतको शब्द जनरञ्जन उप्रेती र रोहित घिमिरेले लेखेका छन्।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।