काठमाडौं– नेपाल चामल, तेल, दाल उद्योग संघका अध्यक्ष कुमुदकुमार दुगडले सरकारले भारत सरकारसँग धान खरिद गर्नसके चामल प्रतिबन्धको असर नपर्ने बताएका छन्।
दुगडले भारतले चामल निकासीमा प्रतिबन्ध लगाए पनि नेपालमा धान निर्यात खुला रहेकाले नेपाल सरकारले भारत सरकारसँग पहल गरी धान खरिद गर्नसके चामल प्रतिबन्दको असर नपर्ने बताएका हुन्।
भारतले नेपाल मात्रै नभएर विश्वभर चामल निकासीमा प्रतिबन्ध लगाएकाले त्यसको असर नेपालमा पनि पर्ने अध्यक्ष दुगडको भनाइ छ। चामल आयातको प्रतिबन्धले पर्ने असर कम गर्न सरकारले भारत सरकारसँग १० लाख टन धान माग तत्काल गर्नुपर्ने उनले बताए।
‘नेपाल चामल, तेल, दाल उद्योग संघ सरकारसँग १० लाख टन धान आयात गर्न माग गर्छ। तत्काल सरकारले १० लाख टन धान आयातका लागि पहल गर्नुपर्छ। नगरे नेपालमा असर पर्छ,’ उनले भने। भारतसँगको वार्षिक ६ लाख मेट्रिक टनसम्म धानमा कर छुट कोटामा आयात हुने कोटा सकिएकाले थप समस्या हुनसक्ने उनको भनाइ छ।
अध्यक्ष दुगडले नेपालको नयाँ धान नोभेम्बरमा आउने तर त्योभन्दा पहिला नेपालीहरुको महान पर्व दशैंतिहार आउने भएकाले थप चुनौतीपूर्ण अवस्था देखिएको बताए। ‘भारतले चामल निकासीमा प्रतिबन्ध लगाए पनि नेपाललाई धान आयातमा फाइदा छ। भारतबाट धान आयो भने चामल उत्पादन गरेर नेपालको खपतलाई परिपूर्ति गर्नसक्छौं। खुला सिमानाको कारण अन्य बाटोबाट चामल आउनसक्छ,’ उनले भने।
सरकारले सबै विषय वस्तुलाई हेरेर निर्णय लिनुपर्ने आवश्यकता रहेको उनले बताए। नेपालमा उत्पादन क्षमता ठूलो रहेकाले भारतबाट धान आयात गर्नसके चामल उत्पादन गरेर नेपालको खपतलाई परिपूर्ति गर्न सकिने उनको भनाइ छ।
भारतले सन् २०२२ को सेप्टेम्बरदेखि धान चामलको निर्यातमा २० प्रतिशत कर लगाउन सुरू गरेको छ। ‘भारतबाट आउने धान चामलमा सन् २०२२ को सेप्टेम्बरभन्दा पहिला कर लाग्दैन थियो। त्यसपछि नेपाल सरकारले धान उपलब्ध गराउन माग गरेको थियो। नेपाल सरकारको अनुरोधपछि वार्षिक ६ लाख मेट्रिक टनसम्म धानचामलमा कर छुट कोटा दिने भारत सरकारले निर्णय गरेको थियो। तर अहिले समस्या के छ भने नेपालमा जम्मा यही कोटा अन्तर्गत भारतबाट धानचामल आयात भइरहेको छ,’ उनले भने।
अघिल्लो आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा करिब साढे ५ लाख टन् अर्थात ४७ अर्ब ५९ करोड रुपैयाँको धानचामल आयात भएको र ६ लाख टन धान आयात भएको थियो। भारतले चामलमा २० प्रतिशत कर लगाएपछि चामलको आयात ३ लाख टन कम हुँदा धानको आवश्यकता बढी भएको हो।
‘१०० केजी धानबाट ५० केजी चामल निस्कन्छ। त्यो कारणले ६ लाख टन धानको बढी आवश्यकता भयो। नेपालले पाउने ६ लाख टन धान आयात गर्न पाउने कोटा सकिएको छ। नेपालको नयाँ धान नोम्बेम्बरमा आउँछ। त्यो भन्दा पहिला नेपालीहरुको महान पर्व दसैंतिहार छ,’ उनले भने।
अध्यक्ष दुगडले नेपालमा ५५ लाख टन धान उत्पादन हुन्छ भन्ने सरकारको तथ्यांक रहे पनि तथ्यांक अनुसार परिमाण नदेखिएको बताए। ५५ लाख टन धान उत्पादन भए चामलमा आत्मनिर्भर हुने तर यकिन तथ्यांक नभएर समस्या रहेको बताए। सरकारी तथ्यांक र चामलको खपत हेर्दा म्याच नभए पनि नेपालमा वार्षिक २५ लाख टन चामल खपत हुने गरेको उनले बताए।
मूल्यवृद्धि चामलको माग र आपूर्तिमा निर्भर हुने भन्दै चामल मिल र व्यापारीहरुले मूल्यमा केही गर्न नसक्ने बताए। माग अनुसार आपूर्ति हुँदा मूल्यवृद्धि नहुने भन्दै यदी माग बढ्यो र आपूर्ति कम हुँदा मूल्यवृद्धि हुने र मूल्य वृद्धि नियन्त्रण गर्न सरकारले तत्काल भारत सरकारसँग धानको माग गर्नुपर्ने आवश्यकता रहेको उनको भनाइ छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1751533150.jpg)
-1749826086.png)
