खोपका लागि थापाथलीस्थित प्रसूति गृहअगाडि लाइनमा बसेका ज्येष्ठ नागरिक।
काठमाडाैं- आइतबार एकाएक समाचार आयो, ‘कोरोनाविरुद्धको कोभिशिल्ड खोप लगाएर दोस्रो डोज नपाएकालाई सोमबारबाट एस्ट्राजेनेका दिइने।’ त्यही समाचार पढेपछि बानेश्वरका ६६ वर्षीय बाबुकृष्ण सुवेदी सोमबार बिहानै सिभिल अस्पताल पुगे।
बिहान १० बजेदेखि मात्र खोप लगाउन सुरु गरिने भए पनि उनी ८ बजे नै लाइनमा उभिइसकेका थिए। लामो लाइनमा उभिँदा पनि सुवेदी खुसी नै थिए। किनभने, उनलाई अब दोस्रो डोज लगाउन नपाइने चिन्ता लागेको थियो। त्यो चिन्ता हटेको छ।
सुवेदीले पहिलो डोज २४ फागुन २०७७ मा सिभिल अस्पतालमै लगाएका थिए। भारतले पठाएको कोभिशिल्ड लगाएपछि उनी त्यसको २८ दिनमा दोस्रो डोज खोप लगाउने प्रतीक्षामा थिए। तर, त्यसपछि भारतले खोप निर्यातमा रोक लगायो।
खोपका लागि सिभिल अस्पतालअगाडि लाइनमा ज्येष्ठ नागरिक।
यो बीचमा कोरोनाको दोस्रो लहर सुरु भयो। त्यो साम्य हुन नपाउँदै सरकारले तेस्रो लहर आउनसक्ने चेतावनी दिएको छ। त्यही कारण उनीजस्ता पहिलो डोज मात्र पाएका ज्येष्ठ नागरिकलाई चिन्ता थपेको थियो।
पहिला कोभिशिल्ड लगाएकाले अन्य खोप लगाउन नहुने भनिएपछि सुवेदी अन्योलमा थिए। उनले भने, ‘सरकारीको लापरबाहीले अब दोस्रो डोज खोप लगाउनै पाइँदैन कि भन्ने डर थियो।’
शान्तिनगरकी ६७ वर्षीया चित्रकुमारी विष्ट कोरोनाविरुद्धको खोपको लागि लाइन लाग्न बिहानै सिभिल अस्पताल पुगेकी थिइन्। उनले पनि पहिलो डोज खोप गएको फागुनमै लगाएकी हुन्। पाँच महिनापछि दोस्रो डोज खोप लगाउँदा त्यसको प्रभाव हुनेमा उनी ढुक्क छैनन्।
‘पहिलो डोज लगाएको २८ दिनमा दोस्रो डोज लगाउनुपर्छ भन्थे। अब पाँच महिनापछि लगाउँदा काम नगर्ने पो हो कि!’ उनले भनिन्। तर, दोस्रो डोज पाउँदा भने केही ढुक्क लागेको उनको भनाइ छ। ‘मलाई त हाम्रो लागि अब खोप आउँदैन भन्ने लागेको थियो,’ उनले भनिन्, ‘हाम्रो देशमा उत्पादन हुने होइन। अरु देशसँग भर पर्दा हामी झन्डै दोस्रो डोजबाट बन्चित भयौँ।’
सरकारले गएको फागुन र चैतमा कोभिशिल्डको पहिलो डोज लगाएर बसेका ६५ वर्षमाथिका ज्येष्ठ नागरिकलाई एष्ट्रेजेनेका खोप दिने निर्णय गरेको थियो। कोभिशिल्ड लगाएर बसेका करिब १४ लाख ज्येष्ठ नागरिक दोस्रो डोज खोपको प्रतीक्षामा थिए। उनीहरुका लागि जापानले करिब १६ लाख डोज एस्ट्राजेनेका खोप दिएको छ। भुटानले पनि तीन लाख डोज एस्ट्राजेनेका दिएको छ।
बेलायतमा अक्सफोर्ड विश्वविद्यालय र एस्ट्राजेनेकाले विकास गरेको खोप भारतको सेरम इन्स्टिच्युटले उत्पादन गरेर कोभिशिल्ड नाम राखेको हो। जापान र भुटानबाट आएको खोप पनि एस्ट्राजेनकाको नै भएकाले यसलाई दोस्रो डोजको रुपमा प्रयोग गरिएको हो। पहिलो खोप लगाएको ढिलोमा पनि १२ हप्ताभित्र दोस्रो डोज लगाउनुपर्ने थियो। तर, भारतले थप खोप नदिँदा अन्योल भएको थियो।
दोस्रो डोज खोप लगाउन थापाथलीस्थित प्रसूति गृह पुगेका सीताराम शाह अझै ढुक्क छैनन्। उनी पनि बिहान ८ बजे नै खोपको लाइनमा बसिसकेका छन्। ‘दिउँसो भिड बढ्छ। घाम लागे गर्मी हुन्छ, पानी परे पनि लाइनमा समस्या हुन्छ। त्यसैले बिहानै आएँ,’ उनले भने।
उनले पहिलो चरणको खोप २६ फागुनमा प्रसूति गृहमा नै लगाएका थिए। दोस्रो डोज तीन महिनाभित्र लगाउन भनिएको थियो। ‘तेस्रो लहरको हल्ला चल्न थालिसक्दा पनि खोप नपाउँदा हामी निराश भइसकेका थियौँ,’ उनले भने।
उनलाई राज्यकै कमजोरीका कारण आफूहरुले खोप नपाएको लागेको छ। ‘धेरै देशमा खोप लगाएर माक्स नलगाई हिँड्ने वातावरण बनिसकेको छ। तर, हाम्रो देशमा खोप पाउनै मुस्किल छ,’ उनले असन्तुष्टि पोखे। पहिलो र दोस्रो डोज खोप फरक कम्पनीको हुँदा प्रभावकारिता हुनेमा उनले पनि शंका व्यक्त गरे।
थापाथलीस्थित प्रसूति गृहअगाडि लाइनमा ज्येष्ठ नागरिक।
सुनिता श्रेष्ठ पनि प्रसूति गृहअगाडि खोपको लाइनमा छिन्। उनी कुपण्डोलदेखि आएकी हुन्। गएको फागुनमा पहिलो डोज लगाएपछि उनलाई पनि तीन महिनाभित्र दोस्रो डोज खोप लगाउनुपर्ने भनिएको थियो। ‘पहिलो डोज जुन लगाएको हो दोस्रो पनि त्यही लगाउनुपर्छ भन्ने थाहा पाएपछि नलगाइ बसेकी थिएँ, तर दोस्रो डोज लगाउन यति लामो समय कुर्नुपर्यो। काम गर्छ कि गर्दैन शंका लागेको छ,’ उनले भनिन्।
थापाथलीमा नै कृष्ण मुल पनि दोस्रो चरणको खोप लगाउन लाइनमा छन्। लामो समयपछि खोप लगाउँदा उनलाई पनि प्रभावकारिता नहुने हो कि भन्ने आशंका छ। कोरोना बढिरहँदा ज्येष्ठ नागरिकका लागि समयमै खोप नआउनु सरकारकै कमजोरी भएको उनले बताए। ‘स्वास्थ्य जस्तो गम्भीर विषयमा सरकारले लापरबाही गरेको छ। राज्य आफ्ना नागरिकप्रति जिम्मेवार भएन,’ उनले आक्रोश पोखे।
पहिलो डोज कोभिशिल्ड लगाएकालाई दोस्रो डोज एस्ट्राजेनेका लगाउन सरकारले काठमाडौँमा १४४ वटा केन्द्र तोकेको छ। ज्येष्ठ नागरिकलाई दिएर बाँकी रहेको खोप दीर्घरोगी, वैदेशिक रोजगारीमा जाने, अध्ययन र अन्य प्रयोजनाका लागि विदेश जानेलाई लगाउने सरकारले निर्णय गरेको छ। स्वास्थ्य मन्त्रालयले मिर्गौलाको डायलाइसिस गर्नुपर्ने, डायलाइसिस गराइरहेका, अंग प्रत्यारोपण गरेका तथा क्यान्सरका बिरामीलाई यो खोप दिनेको प्राथमिकतामा राखेको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1751879619.webp)
-1749826086.png)
