काठमाडौं महानगरमा सीपमूलक शिक्षा कार्यक्रम: अब शुक्रबार किताबबिनै विद्यालय

समाचार

भूपेन्द्र शाह ठकुरी बुधबार, वैशाख १३, २०८० १५:४२

तस्बिर: बालेन्द्र शाहको फेसबूकबाट

काठमाडौं– शैक्षिक सत्र २०८० को सुरुवातीसँगै काठमाडौं महानगरपालिकाले ‘पुस्तकविहीन शुक्रबार’ कार्यक्रमको सुरुवात गरेको छ। माध्यमिक तहमा आधारभूत प्राविधिक ज्ञान र सीप सहितको शिक्षा प्रदान गर्ने उद्देश्यका साथ उक्त कार्यक्रम सुरु गरेको महानगरले जनाएको छ।

विद्यालय तह पूरा गर्दा कुनै न कुनै सीप हासिल गर्न, श्रमप्रति आदर र सम्मान गर्ने जनशक्ति तयार पार्न र विद्यार्थीहरुलाई दैनिक जीवनमा आइपर्ने व्यवहारिक समस्याको समाधान गर्नका निम्ति छोटो अवधिको सीपमुलक तालिम सञ्चालन गरिने महानगरपालिकाले जनाएको छ।

यसअघि हप्तामा ६ दिन नै विद्यार्थीहरु किताबकेन्द्रित सिकाइ प्रक्रियामा रहँदै आएका थिए। तर शैक्षिक सत्र २०८० देखि काठमाडौं महानगरपालिकाको क्षेत्राधिकार भित्र रहेका सामुदायिक विद्यालयका विद्यार्थीहरुले शुक्रबार किताबरहित सिकाइ प्रकियामा सहभागी हुने भएका छन्।

महानगरपालिकाले मंगलबार एक औपचारिक कार्यक्रमको आयोजना गर्दै सामुदायिक विद्यालयमा छोटो अवधिमा सीपमुलक तालिमअन्तर्गत हरेक शुक्रबार पुस्तकविहीन कार्यक्रमको उद्‌घाटन गरेको हो।

पहिलोपटक नमूना शिक्षा सीप कार्यक्रम
काठमाडौं महानगरपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत वसन्त अधिकारीले पाठ्यपुस्तकबाट प्राप्त हुने सैद्धान्तिक ज्ञानसँगै जीवन उपयोगी, सीपमूलक तथा व्यवहारिक शिक्षा प्रदान गर्नका लागि विद्यालय तह पूरा गर्दा कम्तीमा एउटा प्राविधिक क्षेत्रमा स्वरोजगार हुन सक्ने जनशक्ति तयार गर्न शिक्षामा सीपमूलक कार्यक्रम थालनी गरिएको बताए।

वर्तमान समय अनुकलका दक्ष जनशक्ति उत्पादन गर्न, काठमाडौंमा महानगरपालिकाको ११औं नगरसभाबाट बाल शिक्षा, आधारभूत शिक्षा र माध्यमिक शिक्षालाई थप जीवनउपयोगी र व्यवसायिक बनाउँदै लैजाने योजना शैक्षिक सत्र २०८० बाट कार्यन्वयनमा ल्याएको अधिकारीले जानकारी दिए।

प्रमुख प्रशासकिय अधिकृत अधिकारीले भने,‘विद्यार्थीहरुले शिक्षासँगै व्यवहारिक सीप सिकाउनका लागि यो कार्यक्रम ल्याएको हो। महानगरपालिकाले ११औं वार्षिक नीति तथा कार्यक्रममार्फत् ल्याएको हो। यसअघि ११ वटा सामुदायिक विद्यालयहरुमा कक्षा ९ देखि १२ सम्मका प्राविधिक तर्फमा पठन पाठन भइरहेको थियो।’

९० घण्टे तालिमका लागि १० क्षेत्र निर्धारण
महानगरपालिका भित्र रहेका ५६ वटा सामुदायिक विद्यालयमा ‘पुस्तकविहीन शुक्रबार’ कार्यक्रमअन्तर्गत एक शैक्षिक सत्रमा ९० घण्टा शिक्षामा सीपमुलक कार्यक्रमका लागि खर्च हुने भएको छ। ९० घण्टे तालिमका लागि १० वटा क्षेत्र निर्धारण गरिएको छ।

उक्त तालिमका लागि कृषि तथा सहरी खेती, सौन्दर्य कला र कपाल शैली (हेयर स्टायल), काष्ठकला तथा नक्कासी (कुँदेर बेलबुट्टा भर्ने काम), पाक कला लगायतका १० क्षेत्र निर्धारण गरिएको अधिकारीले जानकारी दिए। यसका साथै फेसन डिजाइन र कपडा निर्माण, घरमा तार र बिजुली जडान (वारिङ एण्ड इलेक्टिकल), विपत् पूर्वतयारीका लागि भवन निर्माणको रैथाने (परम्परा)कला, मोबाइल र विधुतीय सामान, पाइप जडान तथा मर्मत, कला र मुर्तिकला विधालाई पाठ्यक्रममा समेट्दै तालिम दिने महानगरपालिकाले जनाएको छ।

कक्षा ९ देखि १२ सम्मका विद्यार्थी सहभागी हुने
काठमाडौं महानगरपालिकाका शिक्षा अधिकारी सीताराम कोइरालाले सीपमूलक शिक्षाबाट विद्यार्थीहरुले दैनिक जीवनमा आइपर्ने व्यवहारिक समस्या समाधान गर्न सक्ने बताए। विद्यार्थीहरुले शैक्षिक प्रमाणपत्रसँगै रुचि अनुसारको जीवनमा उपयोगी सीपको प्रमाणपत्र प्राप्त गर्ने कोइरालको भनाइ छ।

यस कार्यक्रममा महानगरपालिका ५६ विद्यालयका कक्षा ९ देखि १२ सम्म अध्यनरत विद्यार्थीहरु सहभागी बन्नपाउने छन्। हरेक तालिमको एउटा समुहमा २० जना देखि ३० जना विद्यार्थीहरुलाई राखिने महानगरपालिकाले जनाएको छ। तर शैक्षिक सत्र २०८० मा कक्षा ९ मा नमूना कार्यक्रम चलाउने र त्यसका लागि विद्यालयमा अनुदान रकम उपलब्ध गराइने भएको छ।

के भन्छन् विद्यार्थी, शिक्षक र अभिभावक?
ज्ञानोदय मावि बाफलमा कक्षा ९ मा अध्ययनरत छात्रा रिजभी शर्माले शिक्षामा सीप कार्यक्रमले दैनिक जीवनमा आइपर्ने स–साना समस्याहरुबारे अर्काको भर पर्ने कुराको अन्त्य हुने दाबी गरिन्। उनले भनिन्, ‘हप्ताको १ दिन बुक फ्री डे हुँदा हामी उत्साहित छौं। अत्यावश्यक काम जान्यौं भने सामान्य काम गर्न अरुको भर पर्नु पर्दैन।’

त्यसैगरि अभिभावक एवम् जनकल्याण माविका विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष दिलेन्द्र प्रसाद ढकालले आफ्नो विद्यालयका एक वर्ष अघिदेखि नै शिक्षामा सीप कार्यक्रम लागू गरेको दाबी गरे।

उनले भने, ‘जनकल्याण माध्यमिक विद्यालयको आन्तरिक स्रोतबाट १ वर्ष पहिलादेखि नै सीपमूलक शिक्षा कार्यक्रम सञ्चालन गरेका छौं। विद्यार्थीहरु, अभिभावकहरु उत्साहित हुनुहुन्छ। विद्यालय शिक्षाका अतिरिक्त सिलाइ–बुनाइ, नृत्य र संगीत लगायतका विधामा हामीले विद्यार्थीहरुलाई सीप सिकाइरहेका छौं।’ उनले गरिखाने सीपमूलक शिक्षाले गुणस्तरीय शिक्षामा फड्को मार्ने विश्वास व्यक्त गरे।

त्यसैगरि विश्व निकेतन माविका प्रधानाध्यापक हिरम्बराज कंडेलले काठमाडौं महानगरपालिकाले ल्याएको शिक्षा सीप कार्यक्रम ७५३ वटै नगरपालिकाका लागि नमूना कार्यक्रम भएको दाबी गरे। उनले शुक्रबारका दिन बुक फ्री, ब्याग फ्री हुँदा पाठ्यक्रमका लक्ष्य र उद्देश्य पूरा हुने उद्घोष गरे। उनले भने, ‘काठमाडौं महानगरको यो नमूना शिक्षा योजना हो। यसलाई सकारात्मक हिसाबले लिनु पर्दछ। यसलाई इमान्दरिताका साथ कार्यन्वयन गर्नका लागि सम्पूर्ण शिक्षक र अभिभावकको उत्तिकै जिम्मेवारीका साथ लाग्नु पर्दछ।’

विदेशी शिक्षाका कारण सीपमूलक शिक्षा हरायो: मेयर बालेन
काठमाडौं महानगरपालिका उपप्रमुख सुनिता डंगोलले महानगरपालिकाले ५६ वटा सामुदायिक विद्यालयका कक्षा ९ का विद्यार्थीहरुलाई लक्षित गर्दै नमूना योजना अघि सारेको बताइन्। उनले आफूभन्दा अघिल्लो पुस्ताले व्यवहारिक शिक्षामा अघि रहेको र आफ्नो पुस्ता ग्याप भएको गुनासो गरिन्। उनले अहिलेको पुस्ताले सीपमूलक शिक्षाबाट फाइदा लिन सक्ने दाबी गरिन्।

त्यसैगरि काठमाडौं महानगरपालिका प्रमुख (मेयर) बालेन्द्र शाहले विदेशी शिक्षाको आगमनका कारण बीचमा सीपमूलक शिक्षा हराएको बताए। उनले भने, ‘गुरुकुल शिक्षामा समेत व्यवहारिक सीप सिकाइन्थ्यो। बीचमा विदेशी शिक्षाका कारण यो शिक्षा हरायो। महानगरपालिकाले ल्याएको नमूना कार्यक्रम त्यसैको निरन्तरता हो। सीप सिकाउने भनेको जीवन बुझ्नलाई सिकाउन खोजिएको हो।’ उनले विद्यार्थीहरुलाई सीप सिकाउँदा कुलतमा नफस्ने समेत दाबी गरे।

आफू मेयर नभएको भए इन्जिनियर, इन्जिनियर नभएको भए, संगीतकार र संगीतकार नभएको भए ट्रक ड्राइभर हुने बालेनले टिप्पणी गरे। उनले आफूमा ट्रक चलाउने सीप भएको समेत दाबी गरे।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।