काठमाडौं– सोमबार ९४औं एकेडेमी अवार्ड (अस्कर अवार्ड) हुँदै छ। ९४ वर्षदेखि हुँदै आएको अस्करको आफ्नै इतिहास छ। चार साथीहरु मिलेर सुरु गरेको अस्कर अहिले संसारकै सबैभन्दा ठूलो फिल्म महोत्सवको रुपमा मनाइन्छ।
अमेरिकाको एमजिएम स्टुडियोका प्रमुख लुइस बी मेयरले आफ्ना तीन साथीहरुसँग मिलेर अस्कर अवार्डको सुरुवात गरेका थिए। अभिनेता कानरेड नागेल, निर्देशक फ्रैड निबले र फिल्मकर्मी फिड बिटसोनसँग मिलेर लुइसले संसारभरकै फिल्मक्षेत्रलाई फाइदा पुग्ने कार्यक्रम गर्ने योजना बनाएका थिए।
त्यत्तिबेला फिल्म क्षेत्रका सबैभन्दा चर्चित ३६ मानिसलाई अमेरिकाको लस एञ्जेल्सको एम्बेस्डर होटलमा राखेर ‘इन्टरनेसनल एकेडेमी अफ मोशन पिक्चर फर आर्ट एण्ड साइन्स’को स्थापना गर्ने प्रस्ताव राखिएको थियो। १९२७ को मार्चमा संस्थाको पहिलो अध्यक्ष छानिएको थियो। डगलस फेयरबैन्क्स संस्थाका पहिलो अध्यक्ष बनेका थिए।
१९२७ मे ११ मा फिल्म क्षेत्रका चर्चित २३० जनाले त्यत्तिबेला १ सय अमेरिकी डलर तिरेर एकेडेमीको सदस्यता लिएका थिए। सुरुवातको कार्यक्रममा ५ श्रेणीमा फिल्मकर्मीहरुलाई छुट्याइएको थियो। प्रोड्युसर (निर्माता), डिरेक्टर (निर्देशक), एक्टर (कलाकार), टेक्निसियन (फिल्मका प्राविधिक) र राइटर (फिल्म लेखक) गरी पाँच श्रेणीमा सदस्यहरुलाई छुट्याइएको थियो।
२७० पाहुनाहरुलाई अमेरिकाको हलिउड रुजवेल्ट होटलमा प्राइभेट पार्टीमा बोलाएर पहिलो अस्कर अवार्ड वितरणको कार्यक्रम गरिएको थियो। उक्त समारोहको टिकटको मूल्य ५ अमेरिकी डलर राखिएको थियो। कार्यक्रममा न दर्शक थिए, न सञ्चारमाध्यम।
पहिलो अवार्ड कार्यक्रमका विजेताको घोषणा कार्यक्रम हुनुभन्दा तीन महिनाभन्दा अघि नै सार्वजनिक गरिएको थियो। दोस्रो वर्षदेखि अवार्ड हुने रातको ११ बजे पत्रपत्रिकामा विजेताहरुको सूची सार्वजनिक गर्न थालियो। तर, १९४० मा लस एञ्जेल्स टाइम्स पत्रिकाले कार्यक्रमभन्दा अघि नै विजेताको नाम घोषणा गरिदियो। त्यसपछि हरेक वर्ष कार्यक्रमका विजेताको नाम बन्द खाममा राख्ने चलनको सुरुवात भएको थियो।
अस्करको ट्रफीको इतिहास
अस्कर अवार्डमा वितरण गरिने अवार्डको आफ्नै विशेषता र महत्व छ। सँगै यसले आफ्नै इतिहास पनि बोकेको छ।
ट्रफी निर्माणका लागि एमजिएम स्टुडियोका कला निर्देशकले हातमा तरवार बोकेका एक योद्धालाई फिल्मको रिलमा राखेर संरचना निर्माण गरेका थिए। यो संरचनालाई अन्तिम स्वरुपमा मूर्तिकार जार्ड स्टेनले दिएका थिए। ९२.५ प्रतिशत टिन र ७.५ प्रतिशत तामाले भरिएको ‘गोल्ड प्लेटेड’ अवार्डलाई १३ इञ्च लामो र ३.८५ किलोग्रामको बनाइएको थियो। पहिलो पटक अवार्ड बनाएँदा २ हजार ७०१ वटा अवार्ड बनाइएको थियो। इतिहासमा एक पटक काठको ट्रफी पनि बनाइएको थियो। उक्त ट्रफी १९३८ मा अमेरिकी अभिनेता एडगर बर्जेनलाई दिइएको थियो।
अस्करको पहिलो प्रसारण
१९२९/१९३० मा कुल १५ जनालाई अस्कर अवार्डबाट सम्मानित गरिएको थियो। पहिलो एकेडेमी अवार्डमा सञ्चारमाध्यमको उपस्थिति थिएन। तर, विस्तारै अस्कर अवार्डको महत्व र चर्चा निकै भइसकेको थियो। पत्रपत्रिकादेखि सञ्चारमाध्यममा अस्कर अवार्डलाई निकै महत्वका साथ प्रसारण तथा प्रकाशन गर्न थालिएको थियो।
सन् १९५३ मा अस्करको पहिलो प्रसारण भयो। एनबिसी नामक टेलिभिजनले अस्कर अवार्ड वितरणको कार्यक्रमलाई पहिलो पटक प्रसारण गरेको थियो।
अस्करमा त्यत्तिबेलासम्म मुख्यगरी हलिउडका फिल्महरुलाई समावेश गरिन्थ्यो। सन् १९५७ बाट भने त्यसमा पनि परिवर्तन आयो। १९५७ मा पहिलो पटक अस्करमा उत्कृष्ट विदेशी भाषाको फिल्म (बेस्ट फरेन ल्याङ्वेज फिल्म)को विधा थपियो। उक्त विधाका लागि अमेरिकाबाहेकका देशहरुले पनि फिल्महरु पठाए। अस्करमा फिल्म छनोटका लागि नियम भने थिए। फिल्मलाई कम्तीमा ४० मिनेटको बनाउनुपर्ने मापदण्ड थियो। सँगै त्यत्तिबेला फिल्मलाई ३३ मिलिमिटर वा ७० मिलिमिटरको रिलमा २४ फ्रेम प्रति सेकेण्ड वा ४८ फ्रेम प्रति सेकेण्ड खिच्नुपर्ने मापदण्ड राखिएको थियो।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1751793737.png)
-1749826086.png)
