विराटनगर महानगरपालिका : जोगिएला त कांग्रेसको विरासत?

स्थानीय निर्वाचन

ईश्वर बराल सोमबार, वैशाख २६, २०७९ ११:५८

काठमाडौं- विराटनगर महानगरपालिकाको आगामी नेतृत्वको लागि मुख्यतः दुई घटकबीच प्रतिस्पर्धा हुने आकलन गरिएको छ। तर, मैदानमा अन्य लोकप्रिय हस्ती पनि छन्।

सत्ता गठबन्धनको तर्फबाट मेयरका उम्मेदवार बनेका छन्, कांग्रेस नेता नागेश कोइराला। त्यस्तै, एमालेले सागर थापालाई उम्मेदवार बनाएको छ। उमेशकुमार यादवले पनि जसपाबाट राजीनामा दिएर स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएका छन्। यसैले गर्मीको ग्राफ बढ्दै गरेको विराटनगरमा चुनावी माहोल अझ तातेको छ।

२०७४ सालमा भएको स्थानीय तहको निर्वाचनमा कांग्रेसका भीम पराजुलीले २३ हजार ३१ मत ल्याएर मेयरमा विजयी भएका थिए। दोस्रो भएका एमालेका विनोद ढकालले १७ हजार ३३१ मत, तेस्रो भएका तत्कालीन संघीय समाजवादी फोरमका उमेशकुमार यादवले १४ हजार ९५८ मत र चौथो भएका राप्रपाका नेता तथा पूर्वमेयर प्रह्लादप्रसाद साह (हलुवाई)ले ५ हजार ५२४ मत प्राप्त गरेका थिए।

आउँदो स्थानीय निर्वाचनमा विराटनगरको राजनीतिक समीकरण र गतिविधिले मेयर कसले जित्ला? यसै अनुमान लाउन भने कठिन छ।

कांग्रेसभित्रको आन्तरिक रस्साकस्सीबीच नागेश कोइरालाले टिकट पएका हुन्। निर्वतमान मेयर भीम पराजुलीले दोहोरिन चाहेका थिए। त्यस्तै, देउवा प्यानलबाट केन्द्रीय सदस्यद्वय अमृत अर्याल र डिला संग्रौलाको अन्तिम समयसम्म दाबेदारी थियो।

मेयरका आकांक्षी धेरै भएकाले तिनलाई पार्टीले व्यवस्थापन गर्न नसके कांग्रेसभित्रैबाट कोइरालालाई असहयोग हुन सक्छ। यद्यपि मोरङ कांग्रेस सभापति डिक बहादुर गुरुङ कांग्रेसभित्र कुनै असन्तुष्टि नरहेको बताउँछन्। नेपाल लाइभसँग कुरा गर्दै उनी भन्छन्, ‘शीर्ष नेतृत्वबाटै आएको निर्णयप्रति कसैको गुनासो छैन। सबै एकजुट भएर जनताको घरदैलो गरिरहेका छौँ।’

महानगरपालिकामा सत्ता गठबन्धन रहे पनि वडाहरूमा कांग्रेस-जसपाले माओवादी र एकीकृत समाजवादीलाई समेटेका छैनन्। यसले पनि कांग्रेसलाई जनमत आफूतिर तान्न चुनौती हुन सक्छ। तर गुरुङ भन्छन्, ‘केन्द्रको निर्णय कुर्दाकुर्दै महानगरमा तालमेलको लागि समय रहेन। अन्य पालिकामा सम्मानजनक गठबन्धन गरेका छौँ।’

नागेश कोइराला शेखर कोइराला निकट हुन्। शेखर तालमेलको विरोधी थिए। उनको कारण सत्ता गठबन्धनका दलहरुबीच तालमेल सहज हुन सकेको थिएन। कांग्रेस इतरका दलले शेखरको भूमिकालाई इखको विषय बनाए भने नागेशलाई कठिन हुनसक्छ। तर गुरुङ नागेशलाई गठबन्धनका सबै दलबाट मत प्राप्त हुने आशा व्यक्त गर्छन्।

त्यस्तै, तालमेलमा जसपाले उपमेयर लिएको छ। उपमेयर उम्मेदवारमा जसपा केन्द्रीय अध्यक्ष उपेन्द्र यादवका छोरा अमरेन्द्र यादव छन्। यसले जसपाको एउटा पंक्ति असन्तुष्ट छ। असन्तुष्ट मध्येका उमेशकुमार यादवले पार्टी छोडेर स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएका छन्।

जनतामाझ राम्रै पकड बनाएका यादव कांग्रेस–जसपा गठबन्धनका लागि अर्को चुनौती बन्न सक्छन्।

यादव आफ्नो जित सुनिश्चित रहेको बताउँछन्। नेपाल लाइभसँग कुरा गर्दै उनी आफूले ५० प्रतिशतभन्दा ज्यादा मत प्राप्त गर्ने दाबी गर्छन्। उनको आक्रोश जसपाको केन्द्रीय नेतृत्वसँग रहेको छ। ‘मधेस आन्दोलनको बलले रातारात नेता बनाइएका उपेन्द्र यादवको परिवार मोहले जित हासील गर्न सक्ने महानगर कांग्रेसलाई बुझाए’, उनले भने, ‘जनताले मलाई कुल झरेको मतको ५० प्रतिशतभन्दा ज्यादा मत दिएर जिताएर अरूलाई सबक सिकाउँछन्।’

उनले जनताको रुचि स्वतन्त्र उम्मेदवारलाई जिताउने भन्ने रहेको पनि दाबी गरे। २०७४ सालको निर्वाचनमा राजनीतिक दलबाट उम्मेदवार बन्दा नै करिब १५ हजार मत पाएका उनको दाबी भरपर्दो भने छैन।

त्यस्तै, मुख्य प्रतिस्पर्धी मध्येका अर्का एमालेका उम्मेदवार सागर थापा एमाले विराटनगर महानगर कमिटी अध्यक्ष हुन्। स्थानीय जनता माझ परिचित छन्। गठबन्धनको एउटा दल जसपाबाट बागी उम्मेदवारी परेको परिप्रेक्ष्यमा अहिलेसम्म कुनै लाभको पद नलिएका थापालाई फाइदा पुर्‍याउन सक्छ। यद्यपि एमाले फुटेपछि उसको सांगठनिक अवस्था कस्तो छ भन्ने कुराले पनि उनको भविष्य निर्धारण गर्छ।

थापा आफूलाई जनताले समृद्ध महानगर बनाउन मेयरमा चुन्नेमा ढुक्क छन्। नेपाल लाइभसँग कुरा गर्दै उनी भन्छन्, ‘कागजी गठबन्धनबाट जनता आजित छ, त्यसैले विकासको मूल फुटाउन मेरो नेतृत्वमा समृद्ध विराटनगरको सपना पूरा गर्न जनताले मलाई निर्वाचित गर्छन्।’

गठबन्धनबाट आफूलाई कुनै चुनौती नरहेको थापाको दाबी छ। उनी भन्छन्, ‘भागबण्डा र बाँडफाँटमा भाग नपुगेर पार्टी छोडेर उठेका छन्। त्यहीँभित्र भद्रगोल छ। त्यस्तो समूहलाई जनताले अमूल्य मत दिने छैनन्।’ उनी एमालेलाई मेयर पदमा कसैले रोक्न नसक्ने दाबी गर्छन्।

राष्ट्रिय राजनीतिका प्रभावशाली नेताहरूको आधार इलाका रहेको विराटनगरको प्रतिस्पर्धा नेताहरूको लागि आसन्न संघीय र प्रदेश सभाको निर्वाचनको पूर्वतयारी पनि हो। त्यसैले यहाँको प्रतिस्पर्धा प्रतिष्ठा र वर्चस्वको लडाइँ पनि हो।

यस्तै, अघिल्लो निर्वाचनका मुख्य प्रतिस्पर्धी बीचको मतान्तर करिब ५ हजार ५०० थियो। यो बीचमा नेकपाको गठन–विघटन हुँदै एमाले पार्टीको फुट, साथै मधेस केन्द्रित दलहरुको पनि एकीकरण–विघटनले कार्यकर्ता तथा मतदाता पंक्तिको झुकाव कता रहेको छ भन्ने आकलन गर्न कठिन छ।

यस्तै, २०७४ मा विराटगनर महानगरपालिकामा कुल १ लाख १३ हजार ७३१ मतदाता रहेका थिए। निर्वाचन आयोगको पछिल्लो विवरण अनुसार आसन्न निर्वाचनका लागि १ लाख ३३ हजार १४२ मतदाता रहेका छन्। थप भएका १९ हजार ४११ नयाँ मतदाताको झुकाव कसप्रति रहन्छ भन्ने कुराले पनि विराटनगरको नेतृत्व कसले गर्छ भन्ने कुराको आधार तयार गर्छ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।