संख्यात्मक प्रगतिमा रमाइरहेको कांग्रेसलाई गुणात्मक हानी

स्थानीय निर्वाचन

डिबी खड्का शुक्रबार, जेठ ६, २०७९ १८:१३

काठमाडौं- नेपाली कांग्रेसले संख्यात्मक रुपमा यसपल्ट प्रगति गरेको छ। २०७४ सालको पहिलो दल एमाले भन्दा सयभन्दा बढी पालिका जितेर पहिलो हुने निश्चित छ। समाचार तयार पार्दासम्म कांग्रेसले २ सय ९३ पालिका प्रमुख जितेको छ भने ३१ मा अगाडि छ। एमालेले १ सय ८० पालिकामा जितेको छ भने २२ मा अगाडि छ।

संख्यात्मक प्रगतिमा रमाइरहेको कांग्रेसले गुणात्मक रुपमा भने हानी बेहोरेको छ। राजधानी रहेको काठमाडौंमा गठबन्धन गर्दा समेत तेस्रो दल बनिरहेको कांग्रेसले प्राप्त गरेका चार उपमहानगर गुमाउने संकेत देखिएका छन्।

कांग्रेसले पराजय बेहोरिरहेका ती पालिकाहरु संख्याका हिसाबले केही भए पनि सन्देशका हिसाबले महत्त्वपूर्ण रहेको लेखक तथा विश्लेषक केशव दाहाल बताउँछन्। उनी भन्छन्, 'देशको राजधानीको महानगरको पराजय सामान्य रुपमा लिइनुहुँदैन। त्यसैमाथि फर्स्ट लेडी (आरजु राणा देउवा)को निर्वाचन क्षेत्र रहेको धनगढी उपमहानगरपालिका समेत कांग्रेसले गुमाउँदैछ।'

महानगर र उपमहानगरमा हार
सत्ता गठबन्धनले ठूलै संघर्ष गरेर महानगर र उपमहानगरपालिकाको भागबन्डा टुंग्याएका हुन्। कांग्रेसले आफूले जितेकाबाहेक थप काठमाडौं महानगरपालिका प्राप्त गरेको थियो। बाँकी ललितपुर र विराटनगर यसअघि जितेकै ठाउँ हुन्। तर, यसपल्ट भागमा परेको राजधानीसमेत रहेको काठमाडौं सरकारको नेतृत्व गरिरहेको कांग्रेसले जोगाउन सकेन। समाचार तयार पार्दासम्म स्वतन्त्र उम्मेदवार बालेन शाहले २८८६० मत ल्याउँदा गठबन्धनका तर्फबाट कांग्रेसकी उम्मेदवार सिर्जना सिंहले त्यसका आधा १४७९८ मतसहित तेस्रो नम्बरमा छिन्।

२०७४ सालमा उपमेयर जितेको कांग्रेसले गठबन्धनका कारण त्यो पहिल्यै गुमाइसकेको छ। जसले काठमाडौं महानगरलाई पकडबाहिर पुर्‍याएको छ।

धनगढी उपमहानगरपालिका कांग्रेसका लागि अर्को महत्त्वपूर्ण क्षेत्र हो। देउवाको गृहप्रदेशको एक मात्र उपमहानगरपालिका हो। त्यसैमाथि कांग्रेस राजनीतिमा प्रभाव बढाउँदै लगेकी आरजु देउवा राणाको चुनाव क्षेत्र त्यही हो। तर, त्यहाँ कांग्रेस केन्द्रीय सदस्य समेत रहेकका निवर्तमान मेयर नृप वड स्वतन्त्र उम्मेदवार गोपाल हमालभन्दा निकै पछि परेका छन्। समाचार तयार पार्दासम्म‍ ६३ हजार ७१५ मत खसेको धनगढीमा ४४ हजार १०३ मत गन्दा हमालले २० हजार ६ मत पाएका छन्। सत्ता गठबन्धनबाट उम्मेदवार बनेका नेपाली कांग्रेसका नृपबहादुर वडले ९ हजार ९२९ मतसहित हमाललाई पछ्याइरहेका छन्।

कांग्रेसकै भागमा परेको पूर्वको चर्चित उपमहानगर धरानमा समेत स्वतन्त्रले अग्रता बनाएका छन्। लामो संघर्षपछि धरानमा गाडेको विजयको झन्डा यति चाँडै उखेलिने एकरत्ति विश्वास कांग्रेसलाई थिएन। समाचार तयार पार्दाको समयसम्म धरान उपमहानगरको ३८ हजार ६५६ मतगणना भएको छ। स्वतन्त्र उम्मेदवार हर्क साम्पाङले ११ हजार ६८० मत प्राप्त गरेका छन्। गठबन्धनका तर्फबाट कांग्रेसका उम्मेदवार किशोर राईले १० हजार ५५८ मत प्राप्त गरेका छन्।

तराईमा कांग्रेस सदाबहार प्रभावशाली छ भने एमाले २०७४ सालको निर्वाचनमा निकै कमजोर देखिएको थियो। गत चुनावमा कांग्रेसले जितेको बाराको कलैया नगरपालिका यसपल्ट एमालेले जित्ने सम्भावना बढेको छ। समाचार तयार पार्दासम्म एमालेका विनोद प्रसाद साहले २२ हजार ९६ मत पाउँदा कांग्रेसका राजेश राय यादवले १६ हजार ८ सय ७६ मत मात्रै प्राप्त गरेका छन्।

लुम्बिनी प्रदेशको राजधानी दाङको घोराही गठबन्धनका कारण माओवादीका भागमा परेको थियो तर एमालेले जित हासिल गरिसकेको छ। कांग्रेसको भागमा परेको तुलसीपुर उपमहानगरपालिकामा समेत एमालेको सम्भावना कायम छ। समाचार तयार पार्दासम्म गठबन्धनका तर्फबाट कांग्रस उम्मेदवार गेहेन्द्र गिरीभन्दा ५७ मतले एमालेका टीकाराम खड्का अघि छन्।

दाङको वडा नम्बर १, २, ३, ४, ५, ६ र ७ को २० हजार मत गणना हुँदा एमालेका टीकाराम खड्काले ८ हजार ७७२ मत ल्याएका छन्। उनका प्रतिस्पर्धी गठबन्धनका गेहेन्द्र गिरीले ८ हजार ७१५ मत ल्याएका छन्।

उपमेयरमा एमालेकी स्यानी चौधरी चौधरीले ८ हजार १६० मत ल्याएकी छन्। उनका प्रतिस्पर्धी नेकपा एसका जोगबहादुर रानाले ६ हजार ७३३ मत ल्याएका छन्।

पहिल्यै गुमेका पोखरा, भरतपुर र वीरगञ्ज
गठबन्धनका उम्मेदवारहरु वीरगञ्ज, पोखरा र भरतपुर महानगरपालिकामा जितनजिक छन्। तर कांग्रेसले भने पहिल्यै गुमाइसकेको छ। धेरै नयाँ मतदाता थपिएका यी ठाउँका नयाँ मतदाताले रुखमा भोट हाल्न पाएनन् भने पुराना नेताहरु समेत असन्तुष्ट छन्। यसले एकातिर नयाँ मतदातालाई मुख्य पदमै रुख चिह्नमा मत दिनबाट वञ्चित गरायो भने पुराना कार्यकर्तालाई सोही चिह्नमा 'रिचार्ज' हुनबाट वञ्चित गरायो।

भरतपुरमा त कांग्रेसकै पुराना नेता जगन्नाथ पौडेल बागी उठेका छन्। त्यही कारण पौडेललगायतका नेताकार्यकर्ता पार्टीबाट निष्काशित गरिएको छ। त्यसले कांग्रेसलाई दीर्घकालीन हानी हुने निश्चित छ।

कोइरालाको आधारभूमि मोरङमा कांग्रेस कमजोर
मोरङको विराटनगर महानगरको मेयरमा नागेश कोइरालाले अग्रता लिइरहेका छन्। १७ वटा पालिका भएको प्रदेश १ को यो जिल्लामा कांग्रेसले सन्तोष मान्ने ठाउँ यत्ति छ।

किनभने बाँकी धेरै ठाउँमा यसपल्ट कांग्रेस पराजित हुँदै गइरहेको छ। कांग्रेसका संस्थापक र प्रभावशाली नेताहरुको आधारभूमि मोरङमा कांग्रेस कमजोर बनेको छ। महानगरमै पनि अघिल्लो पटक जितेका वडा १, ३, १९ एमालेले जितेको छ। उपमेयरमा एमालेकी शिल्पा निराला कार्की गठबन्धनका अमरेन्द्र यादवसँग फराकिलो अग्रता बनाइरहेकी छिन्। यसले गर्दा महानगरमा एकलौटी गर्नबाट कांग्रेस वञ्चित हुने देखिन्छ।

यसअघि कांग्रेसले जितेका लेटाङ, उर्लावारी र केराबारी गाउँपालिका एमालेले जितिसकेको छ। कांग्रेसको बलियो प्रभाव रहँदै आएको सुनवर्षी नगरपालिका समेत यसपल्ट एमालेले जितेको छ। उक्त नगरपालिकाको वडा नम्बर ८ डाइनिया कांग्रेस नेता बीपी कोइरालाकै आधार क्षेत्र हो।

कांग्रेसले अघिल्ला पटक जितेको सुन्दर हरैंचामा कांग्रेसले माओवादीसँग गठबन्धन गरे पनि एमाले नै अघि देखिएको छ। एमालेका केदार गुरागाईंले १२ हजार २ सय १० पाउँदा कांग्रेसका शिवप्रसाद ढकालले १२ हजार १ सय ७६ मत पाएका छन्।

मोरङमा ठूलो दल एमाले बन्ने निश्चित भइसकेको छ। उसले पथरी शनिश्चरे र बेलबारी जितिसकेको छ भने रंगेलीमा अगाडि छ।

देउवाको गृहजिल्लामा विद्रोही करुवा
नेपाली कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा पार्टीभित्रका प्रतिपक्षलाई जवाफ दिन्छन्- तपाईंहरुलाई नै जिताउन गठबन्धन आवश्यक छ। किनभने गृहजिल्ला डडेलधुरामा उनी निरन्तर जितिरहेका छन्। तर, यो स्थानीय तहको निर्वाचनपछि डडेलधुराको राजनीति देउवा अनुकूल नबन्ने निश्चित छ।

कुनै समय देउवाका दायाँ हात भनिएका कांग्रेसका निवर्तमान जिल्ला सभापति एवं सुदूरपश्चिम प्रदेश सभा सदस्य कर्णबहादुर मल्ल करुवा बोकेर हिँडेका छन्। सफलता हासिल गर्न नसके पनि एमालेसँग तालमेल गरेर यसपल्ट कांग्रेसलाई चुनौती दिएका छन्।

कांग्रेसले कारबाही गरिसकेका उनले बिपी कांग्रेसबाट राजनीति अघि बढाएका छन्। आगामी संसदीय निर्वाचनमा देउवाको लागि टाउको दुखाई बन्ने स्थानीय तहको निर्वाचनमा करुवाले ल्याएको मतले दर्शाउँछ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।