• गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • नेपाल लाइभ

    • राजनीति
    • निर्वाचन विशेष
    • अनुसन्धान
    • प्रवास
    • विचार
    • फिचर
    • समाचार
    • ब्लग
    • समाज
    • अन्तर्वार्ता
    • सुरक्षा/अपराध
    • साहित्य डबली
    • विश्व
    • कोरोना अपडेट
    • नेपाल लाइभ विशेष
    • जीवनशैली
    • भिडियो

    बिजनेस लाइभ

    • अर्थ समाचार
    • बैंक/बिमा/सेयर
    • पर्यटन-उड्डयन
    • अटो
    • पूर्वाधार
    • श्रम-रोजगार
    • कृषि
    • कर्पोरेट
    • सूचना-प्रविधि
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

    इन्टरटेनमेन्ट लाइभ

    • समाचार
    • सिनेमा
    • अन्तर्वार्ता
    • रंगमञ्च
    • फिल्म समीक्षा
    • गसिप
    • संगीत
    • विचार-विश्लेषण
    • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

    स्पोर्टस लाइभ

    • फिचर
    • फुटबल
    • क्रिकेट
    • अन्य
    • लेख-विश्लेषण
    • अन्तर्वार्ता
हाम्रो बारेमा
  • हाम्रो बारेमा
बुधबार, असार २५, २०८२ Wed, Jul 9, 2025
  • गृहपृष्ठ गृहपृष्ठ
  • राजनीति
  • निर्वाचन विशेष
  • अनुसन्धान
  • बिजनेस लाइभ
  • इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • प्रवास
  • भिडियो

बिजनेस लाइभ

  • अर्थ समाचार
  • बैंक/बिमा/सेयर
  • पर्यटन-उड्डयन
  • अटो
  • पूर्वाधार
  • श्रम-रोजगार
  • कृषि
  • कर्पोरेट
  • सूचना-प्रविधि
  • अन्य
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ

  • समाचार
  • सिनेमा
  • अन्तर्वार्ता
  • रंगमञ्च
  • फिल्म समीक्षा
  • गसिप
  • संगीत
  • विचार-विश्लेषण
  • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
  • अन्य
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

स्पोर्टस लाइभ

  • मुख्य समाचार
  • फिचर
  • फुटबल
  • क्रिकेट
  • अन्य
  • लेख-विश्लेषण
  • अन्तर्वार्ता
विचार
विजया दशमीको टीका ऋषि परम्परा हो, पछि अनेक कथा जोडिए
प्राडा देवमणि भट्टराई बुधबार, असोज १९, २०७९  १०:२९
1140x725

परम्परागत रुपमा मनाइँदै आएको दशैंले हामीलाई भगवानको जीव तत्व, भगवती तत्व र परमात्मा तत्वको ज्ञान, बुद्धि विवेकजस्ता सबै कुरा आदान गर्छ। त्यसैका लागि हामी विजयादशमीमा मान्यजनको हातबाट टीका लगाउछौँ।

मान्यजनको हातबाट टीका किन लगाउने त? यसको छुट्टै कारण छ, जुन हाम्रो ऋषि परम्परासँग जोडिन्छ। अन्य कथा त बीचमा आएर मिसिएका मात्र हुन्।

हामी नेपालीहरुमा कोही पनि गोत्रविहिन छैनौं। हामी सबैको कुनै न कुनै गोत्र छ। गोत्रअनुसारका परम्परामा ऋषिहरु छन्। हामी तिनै गोत्रअनुसारका ऋषिहरुका सन्तती हौँ। ती ऋषिमार्फत ज्ञान, बुद्धि र विवेक हामीसम्म पनि आइपुगेको छ। त्यो ज्ञान अरु थप पाउन हामी मान्यजनबाट टीका लगाउँछौं। आगामी वर्षलाई प्रेरणा लिन्छौं।

प्राडा देवमणि भट्टराई

देवीको प्रसादबाट हामीमा राम्रो गुणको प्रवाह हुन्छ। आफ्ना मान्यजनबाट टीका लगाउँदा पनि यस्तो गुणको प्रवाह हुन्छ। नकारात्मक प्रभाव हटेर जान्छ, सकारात्मक प्रभाव आदान हुन्छ। सँगसँगै हामीमा भएको नकारात्मक उर्जा पनि हट्छ। उल्लासमय वातावरणदेखि हाम्रो मनबुद्धि लगायत सबै कुरा शुद्ध गर्नका लागि, ऋषि परम्परालाई कायम गरेर हाम्रो वंशको तल्लो पिँढीसम्म सार्नका लागि हामी दुर्गाभवानीको टीका लगाउँछौँ। विजयादशमी मनाउछौँ।

टीका र प्रसादका कारणले हाम्रा ऋषिहरुको उर्जा हामीमा आइरहन्छ। त्यसैले जुनसुकै वर्गको भए पनि उर्जा आदान गर्ने ठाउँ भनेको हाम्रा मातापिता र मान्यजनहरु हुन्। दशैँको माध्यमबाट हामी उनीहरुसँग उर्जाको आदान गर्न सक्छौं। त्योबाहेक उर्जा आदान गर्ने अरु कुनै उपाय छैन। त्यसकारण हामीले हाम्रा मान्यजनप्रति आदर–सत्कार गर्ने, दशैंमा भगवतीको टीका लगाउने गरेका हौँ। यसो गर्दा दशैं उल्लासमय हुन्छ। वर्षभरिका दुःख बिर्सिन्छ। सकारात्मक प्रभाव पाइन्छ।

हाम्रो पात्रको सबैभन्दा सुरुवातमा नै लेखिएको छ– एक अरब ९५ वर्षभन्दा पहिले नै सृष्टिको सुरु भएको हो। त्यो बेलादेखि हामीले देविदेवताको पूजा र उपासना गर्ने क्रम चलेको छ। यसबाट शक्तिको आदान गर्ने भएकाले यो अनादि परम्परा हो। अनादि परम्परा भएकाले दशैं यति नै बेला सुरु भएको भन्न भने सकिँदैन।

बीचमा अन्य कथाहरु पनि दशैंसँग जोडिँदै आएका छन्। ती कुनै भगवान रामसँग त कुनै विभिन्न देवीसँग जोडिएका छन्।

रामले भगवतीको आराधना गरेर, शक्तिको आराधना गरेर, उपासना गरेर, पूजा गरेर आफ्नो विजय प्राप्त गरेको घटना छ। अनादि परम्पराको रुपमा रहेको दशैंलाई सबैले आ–आफ्नो किसिमले उपयोग गरेका छन्।

दशैंमा पशुबली दिने चलन पनि छ। जति पनि हाम्रो पूजाआजा हुन्छन्, यज्ञ हुन्छन्, त्यहाँ कुनै न कुनै प्रकारको कमीकमजोरी वा हिंसा भएको हुन्छ भन्ने कुरा छ। हिंसा त हरेक कुरामा छ। हामीले तुलसी टिप्दा पनि, फूल टिप्दा पनि, साग टिप्दा पनि त्यहाँ हिंसा नै भएको छ। पशुमा त्यो हिंसा प्रत्यक्ष रुपमा देखिएको वा अनुभूति भएको मात्रै हो।

पशुबली एउटा शास्त्रीय परम्परा हो। त्यसको अनादर गर्नुहुँदैन। त्यसको विकल्पमा नरिवल, कुभिण्डोलगायत चढाउने पनि गर्न सकिन्छ। दशैंको बेलामा पशुबली भयो, हिंसा भयो भनेर बोल्ने भन्ने कुरा हुँदैन। यो कुनै पनि किसिमको अशास्त्रीय कुरा होइन।

विजयादशमीको दिन जया, विजया र अपराजिताको पुजा गर्छौं। त्यो पूजा विर्सजन गर्ने एउटा साइत हुन्छ। त्यो साइतमा हामी देवीको विसर्जन गर्छौं। यो वर्ष १० बजेर २ मिनेटको शुभ साइतमा गुरु तथा मान्यजनको हातबाट टीका, प्रसाद लगाएर भगवतीको प्रसाद लिएर, हाम्रा पिता पुर्खाका गुणहरु, असल चरित्रहरु आदान गर्दछौं। मान्यजनको समिपमा गएर उहाँहरुको हातबाट टीका लगाउछौँ।

यो परम्परा हाम्रा पछिल्ला पुस्ताहरुमा सार्दै जाने भएकाले आफ्ना गाउँका ठूला मान्यजनको हातबाट टीका लगाउने काम गर्छौं। यिनै कुराहरु विजयादशमीमा विशेष रुपमा सुरुबाट अन्तिमसम्म गरिन्छ।

टीका लगाउने वैदिक मन्त्रहरु धेरै छन्। अहिले चलेको ‘आयु द्रोण सुते...’ भन्ने मन्त्र विशेष गरेर उच्चारण गरिन्छ। त्योबाहेक भगवतीका अन्य मन्त्रहरु पनि उच्चारण गरेर टीका लगाउन सकिन्छ। सँगै मान्यजनहरुले मन्त्रमा नपुगेका, श्लोकमा नपुगेका कुरा आफूले नै भनेर पनि टीका लगाउने चलन छ।

(नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक समितिका पूर्वसदस्य भट्टराईसँगको कुराकानीमा आधारित। यो सामग्री नेपाल लाइभमा प्रथमपटक  २०७८ असोज २९ गते प्रकाशित भएको थियो। )

प्रकाशित मिति: बुधबार, असोज १९, २०७९  १०:२९
  • #दशैं_२०७९

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्
लेखकबाट थप
भारतबाट आइपुग्यो त्रिवि क्रिकेट मैदानको ३ वटा फ्लडलाइट टावर
सेयर बजारमा हरियाली,नेप्से परिसूचक फेरि २७०० माथि
पहिरोमा पुरिएर बुबाको मृत्यु, छोरा बेपत्ता
सम्बन्धित सामग्री
विश्व सेतो दुबी दिवस : रोग छालाको, प्रश्न चेतनाको सेतो दुबी भन्नाले छालामा देखा पर्ने एक प्रकारको सेतो दाग अथवा धब्बा भन्ने बुझिन्छ ।  विश्वको पछिल्लो सर्वेक्षण अनुसार प्रत्येक एक सय... बुधबार, असार ११, २०८२
प्रिय दाई गुटबन्दीको अन्त्य गरी लोकप्रिय पार्टी बनाउन योगदान दिनुहोस् ! नेपाली कांग्रेसको लोकप्रीय मत हरेक निर्वाचन मा घटिरहेको छ । नयाँ दलदेखि, पुराना कम्युनिस्ट दल, मधेसवादी दलदेखि राजावादी दल सबैको निश... शुक्रबार, जेठ ३०, २०८२
खोपको महत्व र बालबालिकाको स्वास्थ्य सुरक्षामा हाम्रो भूमिका यी समस्याहरूले गर्दा खोप अभियानमा बाधा आउँछ र स्वास्थ्यमा जोखिम बढ्छ । यसलाई सच्याउन स्वास्थ्यकर्मी, शिक्षक, र समाजका सबै तहमा काम ग... मंगलबार, जेठ २७, २०८२
ताजा समाचारसबै
भारतबाट आइपुग्यो त्रिवि क्रिकेट मैदानको ३ वटा फ्लडलाइट टावर बुधबार, असार २५, २०८२
सेयर बजारमा हरियाली,नेप्से परिसूचक फेरि २७०० माथि बुधबार, असार २५, २०८२
पहिरोमा पुरिएर बुबाको मृत्यु, छोरा बेपत्ता बुधबार, असार २५, २०८२
मैले प्रधानमन्त्रीसँगै स्पेन गएका मानिस फर्किएनन् भनेको होइन् : सांसद सोबिता बुधबार, असार २५, २०८२
रास्वपालाई गृहमन्त्रीको प्रश्न: रवि लामिछाने पनि  अमेरिका भिजिट भिसामा गएका हैनन् र ? बुधबार, असार २५, २०८२
सबै हेर्नुहोस
भिडियो ग्यालरीसबै
नेपाल लाइभ समाचार, असार 24 #live
नेपाल लाइभ समाचार, असार 24 #live मंगलबार, असार २४, २०८२
त्रिशूली नदीमा फसेका २ जनाको हेलिकप्टरबाट उद्धार
त्रिशूली नदीमा फसेका २ जनाको हेलिकप्टरबाट उद्धार मंगलबार, असार २४, २०८२
नेपाल लाइभ समाचार, असार 23 #live
नेपाल लाइभ समाचार, असार 23 #live सोमबार, असार २३, २०८२
नेपालमा जन्मिएर मात्र नेपाली हुँदैनौं, नेपाल नै हामीभित्र हुनुपर्छ: पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाह (भिडियो)
नेपालमा जन्मिएर मात्र नेपाली हुँदैनौं, नेपाल नै हामीभित्र हुनुपर्छ: पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाह (भिडियो) सोमबार, असार २३, २०८२
नेपाली महिला फुटबल टोली स्वदेश फिर्ता(भिडियो)
नेपाली महिला फुटबल टोली स्वदेश फिर्ता(भिडियो) सोमबार, असार २३, २०८२
सबै हेर्नुहोस
ट्रेण्डिङ
उद्धारका लागि गएको नेपाली सेनाको हेलिकोप्टर चिनियाँ भूमिमा 'फोर्स ल्याण्डिङ' मंगलबार, असार २४, २०८२
भारी वर्षा बिना कसरी गयो भोटेकोसीमा बाढी ? मंगलबार, असार २४, २०८२
सरकार र चिकित्सक संघबीच सहमति, आन्दोलन स्थगित मंगलबार, असार २४, २०८२
१ करोड ४४ लाखसहित चिनियाँ नागरिक पक्राउ मंगलबार, असार २४, २०८२
हिमताल फुटेर रसुवामा बाढी आएको आशंका मंगलबार, असार २४, २०८२
सबै हेर्नुहोस
अन्तर्वार्ता
ब्रेन ट्युमर आकस्मिक रुपमा देखिने होइन, लक्षणलाई सामान्य रुपमा लिँदा गम्भीर हुन्छः डा राजीव झा, न्युरोसर्जन लक्ष्मी चौलागाईं
महाशिवरात्रिमा भगवान पशुपतिनाथको सहजै दर्शनको व्यवस्था गरिएको छ - डा. मिलनकुमार थापा नेपाल लाइभ
जलवायु परिवर्तनले जुम्लामा समेत डेंगु देखिन थालिसकेको छ : मेयर राजुसिंह कठायत  नेपाल लाइभ
सबै हेर्नुहोस
विचारसबै
विश्व सेतो दुबी दिवस : रोग छालाको, प्रश्न चेतनाको नेपाल लाइभ
प्रिय दाई गुटबन्दीको अन्त्य गरी लोकप्रिय पार्टी बनाउन योगदान दिनुहोस् ! ई. विश्वराज काफ्ले
खोपको महत्व र बालबालिकाको स्वास्थ्य सुरक्षामा हाम्रो भूमिका नेपाल लाइभ
ब्रेन ट्युमर आकस्मिक रुपमा देखिने होइन, लक्षणलाई सामान्य रुपमा लिँदा गम्भीर हुन्छः डा राजीव झा, न्युरोसर्जन लक्ष्मी चौलागाईं
सबै हेर्नुहोस
ब्लग
बैंकिङ्ग व्यवसायलाई उद्यमशीलताको भर मंगलबार, वैशाख २, २०८२
हितेन्द्र र कुलमानको रिट हेर्न नमिल्नेमा आइतबार, चैत १७, २०८१
चौरासी वर्षका क्यान्सरविजेताको जीवन वृत्तान्त ‘कालसँग कुस्ती’ सार्वजनिक आइतबार, फागुन १८, २०८१
सबै हेर्नुहोस
लोकप्रिय
उद्धारका लागि गएको नेपाली सेनाको हेलिकोप्टर चिनियाँ भूमिमा 'फोर्स ल्याण्डिङ' मंगलबार, असार २४, २०८२
यू-१६ इस्ट जोन कप : नेपालले उपाधीका लागि सिंगापुरसँग भिड्ने बिहीबार, असार १९, २०८२
अध्यादेशमार्फत नियुक्त ५२ जनाकै पद जोगियो,  बहुमतले नियुक्ति सदर (पूर्णपाठ) बिहीबार, असार १९, २०८२
भोजपुरमा ससुराली पुगेका ज्वाइँले गरे श्रीमतीसहित चारजनाको हत्या आइतबार, असार २२, २०८२
वनमन्त्रीलाई बर्खास्त गरेपछि नाउपाले संघ र प्रदेश सरकारबाट समर्थन फिर्ता लिने बिहीबार, असार १९, २०८२
सबै हेर्नुहोस
Nepal Live
Nepal Live

सम्पर्क ठेगाना

Nepal Live Publication Pvt. Ltd.,
Anamnagar, Kathmandu, Nepal

DEPARTMENT OF INFORMATION
AND BROADCASTING
Regd Number :

1568/ 076-077
अध्यक्ष : अनिल न्यौपाने

टेलिफोन

News Section: +977-1-5705056
Account : +977-1-5705056
Sales & Marketing: 9841877998 (विज्ञापनका लागि मात्र)
Telephone Number: 01-5907131

ईमेल

[email protected]
[email protected]

मेनु

  • गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • बिजनेस लाइभ
  • ईन्टरटेनमेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • महाधिवेशन विशेष
  • अभिलेख
  • कोरोना अपडेट
  • स्थानीय निर्वाचन
  • प्रतिनिधि सभाकाे निर्वाचन
  • युनिकोड
Nepal Live

सूचना विभाग दर्ता नं.

१५६९/०७६-७७

ईमेल

[email protected]
© 2025 Nepal Live. All rights reserved. Site by: SoftNEP
सर्च गर्नुहोस्