जसपा–एमाले समीकरण- एकल बहुमतसहित प्रदेश सरकार बनाउने दाउ

निर्वाचन विशेष

नवीन झा शनिबार, असोज २२, २०७९ २१:१३

काठमाडौं– सत्ता गठबन्धनले दिएको १६ सिटमा चित्त दुखाएर जनता समाजवादी पार्टी नेपाल नेकपा एमालेसँग तालमेल गर्न पुग्यो।

गठबन्धनको बिहीबारको बैठक नै छाडेर एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीसँग भेट्न गएका जसपा अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले एमालेसँग १७ सिटमा सहमति गरे।

प्रतिनिधि सभाको एक सिट मात्र बढी लिएर गठबन्धन तोडेर आखिर जसपा नेपाल किन नेकपा एमालेसँग मिल्न गयो भनेर यतिबेला राजनीतिक वृत्तामा चासोका रुपमा हेरिएको छ।

डेढ वर्ष अघि फर्किँदा एमालेलाई समर्थन गर्ने कि नगर्ने भन्ने विवादकै कारण जसपा विभाजन भएको थियो। त्यसबेला जसपाका अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले केपी शर्मा ओलीलाई प्रतिगमनको मतियार भएको भन्दै गठबन्धनमा मिसिन गएका थिए।

महन्थ ठाकुर पक्षले भने तत्कालीन एमाले मधेशको मुद्दामा समर्थन गर्न तयार भएको भन्दै एमालेसँग मिल्ने पक्षमा उभिएका थिए। त्यही द्वन्द्वले अन्तत: एकीकरणको एक वर्षमै जसपा नेपाल पुन: फुट्यो।

तर, पार्टी फुटेको ठिक एक वर्षपछि उपेन्द्र यादव गठबन्धनसँग अलग्गिएर एमालेसँग निर्वाचनमा तालमेल गर्न पुगेका छन्। सरकारमासमेत सहभागी भएको जसपाले गठबन्धनसँग अन्तिम समयमा आएर छुट्टिएर एमालेसँग तालमेल गरेको छ।

जसपा नेता रामसहाय यादव गठबन्धनबाट जसपा अलग्गिनुको तीन कारण रहेको बताउँछन्। ‘पहिलो कुरा हामीलाई गठबन्धनमा कांग्रेसले हेपेको महसुस गर्‍यौं,’ गठबन्धनले बनाएको कार्यदल सदस्यसमेत रहेका नेता यादवले भने, ‘गठबन्धनमा मुख्यगरी कांग्रेसले मधेशमा हाम्रो अस्तित्व नै छैन भन्ने जसरी व्यवहार गरिराख्यो। दोस्रो मधेश प्रदेशमै हामी कमजोर बन्नेगरी सिट बाँडफाँटको कुरामा आयो। हामीले त्यो मान्न सकिने अवस्था नै थिएन। तेस्रो प्रतिनिधि सभामा हामीले पाउने सिटका कारण हामीले समानुपातिक मत पनि कम आउने देखियो।’

उनले एमालेसँग जाँदा मधेश प्रदेशमा प्रत्यक्षतर्फको ६४ मध्ये ४३ सिट पाएको र प्रतिनिधि सभामा मधेशमा ५० प्रतिशत सिट पाएको दाबी गरे। उनले भने, ‘एमालेसँग जाँदा हामीले मधेश प्रदेशको प्रत्यक्षतर्फको ६४ मध्ये ४२ सिट पाएका छौं। यस्तै प्रतिनिधि सभामा ५० प्रतिशत हाम्रो भागमा परेको छ। यसले हामीले केन्द्रदेखि प्रदेशसम्मको राजनीतिमा मद्दत पुगेको छ।’

जसपा प्रवक्ता मनिष सुमनले गठबन्धनले १६ सिटको कुरा सार्वजनिक बाहिर गरे पनि प्रतिनिधि सभामा १२/१३ सिट र मधेश प्रदेशमा २१ सिट मात्र तयार भएकाले आफुहरु एमालेसँग तालेमल गर्न बाध्य भएको बताए।

अघिल्लो निर्वाचनपछिको पाँच वर्ष मधेश प्रदेशमा जसपा नेतृत्वको सरकार विद्यमान छ। प्रदेश सरकारका लागि जसपाले सुरुमा तत्कालीन राजपा र पछि कांग्रेसहित माओवादीसँगको गठबन्धन बनाएको छ।

सत्ता गठबन्धनमा कांग्रेस मधेश प्रदेशमा बहुमत सिट दिन अन्य दलहरुलाई तयार छैन। कांग्रेसको मधेश प्रदेश समितिले ६० प्रतिशत सिट आफूसँग राख्न लगातार दबाब दिँदै आएको थियो। जसपालाई सबैभन्दा झस्काएको विषय नै यही हो।

विगत पाँच वर्षको अविधमा केन्द्रमा १८ महिना मात्र अहिले जसपा सरकारमा रहे पनि मधेश प्रदेशको सरकारको लागातार पांच वर्ष नेतृत्व गरेको छ। एमालेसँगको तालमेलपछि जसपालाई स्थानीय नेता कार्यकर्ताको व्यवस्थापन गर्न धेरै सहज भएको देखिन्छ।

आउंदो ४ मंसिरको निर्वाचनपछि पनि जसरी भए पनि जसपाले प्रदेश सरकार आफ्नै पोल्टामा पार्न कसरत गरेको देखिन्छ। जसपा मधेश प्रदेश कार्यसमितिका एक सदस्यका अनुसार एमालेले ४२ सिट प्रत्यक्षतर्फ प्रदेशमा लिएकाले जसपा यो पटक एक्लै बहुमत ल्याउने वा एमालेसँग मिलेर प्रदेश सरकार बनाउने तयारीमा देखिन्छ।

‘केन्द्रमा हाम्रो आफ्नै सीमितताहरु छन्,’ जसपाका एक शीर्ष नेता भन्छन, ‘हामीले त्यही भएर प्रतिनिधि सभामा १७ सिट जित्ने गरी अघि बढेका हौं। तर हाम्रो मुख्य निशाना मधेश प्रदेश सरकारमा छ।’

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।