चिनियाँ कम्पनी बिवाइडीसँगको विद्युतीय बस तथा कार खरिद सम्झौता रद्द

अटो

उत्तम काप्री/काठमाडौं- संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयले चिनियाँ कम्पनी बिवाइडीसँग खरिद गरेका विद्युतीय बस तथा कार खरिद सम्झौता रद्द गर्ने भएको छ। बिवाइडीले केही महिनाअघि नेपाल ल्याएका विद्युतीय बस गुणस्तरहीन भएको तथ्य मन्त्रालयले फेला पारेको थियो।

मन्त्रालयले लुम्बिनी विकास कोषका लागि बिवाइडीसँग खरिद गरिएको गुणस्तरहीन ५ वटा विद्युतीय बस फिर्ता लैजान निर्देशन दिएको थियो। मन्त्रालयले सम्झौतामा उल्लेख भएका मापदण्ड नमिलेको भन्दै विद्युतीय बस फिर्ता गरी नयाँ बस उपलब्ध गराउन बिवाइडीलाई पत्राचार गरेको थियो।

बिवाइडीलाई गुणस्तहीन बस फिर्ता लैजान बारम्बार पत्रचार गरे पनि कुनै प्रतिक्रिया नदिएपछि ठेक्का सम्झौत रद्द गर्ने अन्तिम तयारी भएको मन्त्रालयका प्रवक्ता घनश्याम उपाध्याले जानकारी दिए। ‘खरिद सम्झौता रद्द भइसकेको जस्तै हो,' उनले भने, ‘केही कानुनी तथा बैंक ग्यारेन्टी बापतको रकम जफत लगायतका विषय मिल्ने बित्तिकै सम्झौता रद्द हुन्छ।’

पर्यटकीय स्थल लुम्बिनी विकास कोषका लागि भनेर ल्याइएका भएपनि काठमाडौंका सडकमा उतारिएका यी विद्युतीय बस खरिदमा चिनियाँ कम्पनीका नेपाली एजेन्टको बदमासी सतहमा आएको थियो।

चीनमा विद्युतीय सवारी उत्पादन तथा बिक्री वितरणका लागि कहलिएको बिवाइडी कम्पनीका लागि विद्युतीय गाडीको नेपाली एजेन्ट साइमेक्स कम्पनी हो। यो कम्पनी सांग्रिला होटलका सञ्चालक प्रसिद्ध पाण्डेको हो।

पाण्डेको कम्पनीले सम्झौता विपरीत ५ वटा गुणस्तहीन विद्युतीय बस उपलब्ध गराएको तथ्य सार्वजनिक भएको थियो। २० सिट क्षमताका ५ वटा बस र ७ सिट क्षमताका ११ वटा विद्युतीय कार खरिद गर्न मन्त्रालयले चिनियाँ कम्पनी बिवाइडीसँग सम्झौता गरेको थियो। जसमा २० सीटका बस नेपाल आइपुगेका थिए। तर ७ सिटका ११ वटा कार आउने र नआउने निश्चित नै भएको थिएन।

अब मन्त्रालयले सम्झौताअनुसारका विद्युतीय बस उपलब्ध नगराएको कारण ठेक्का सम्झौता रद्द गर्न लागेको जनाएको छ। लुम्बिनी विकास कोषका लागि भनेर खरिद गरिएका ५ वटा विद्युतीय बस गुणस्तरहीन भएको प्रमाणित भएको थियो।

मन्त्रालयले एसियाली विकास बैंक (एडिबी)को अनुदान सहयोगमा एक वर्षअघि विद्युतीय बस खरिद गर्ने निर्णय गरेको थियो।

गुणस्तहीन प्रमाणित भइसकेको विद्युतीय बस नेपाल भित्र्याइएपछि प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले गत कात्तिक पहिलो साता बेलुन फर्फराउँदै पुल्चोकदेखि सिंहदरबारसम्म बसमा सवारी गरी उद्घाटन गरेका थिए।

विद्युतीय बस कम गुणस्तरका मात्र होइनन, सम्झौताका मापदण्ड मिचेर खरिद गरिएको प्रमाणित भएको थियो। मन्त्रालयले बस खरिद सम्झौता गर्दा चिनियाँ उत्पादन हुनपर्ने उल्लेख गरेको थियो। तर, सांग्रिला होटलका सञ्चालक तथा चिनियाँ कम्पनीका नेपाली एजेन्ट पाण्डेको मिलोमतोमा भारतमा उत्पादन भएका गुणस्तरहीन विद्युतीय बस नेपाल भित्र्याइएको थियो।

सम्झौता विपरीत विद्युतीय बस खरिद भएको सूचना पाएपछि मन्त्रालयले अध्ययन कमिटी बनाएर छानबिन गरेको थियो। छानबिन समितिले प्रतिथान दुई करोड रुपैयाँ परेका विद्युतीय बसमा १७ वटा कमजोरी रहेको फेला पारेको थियो।

खरिद सम्झौतामा सी–६ विद्युतीय मिनीबस भन्ने उल्लेख भएपनि पाण्डेले भारतीय बजारमा परीक्षणका लागि उत्पादन भएका के–६ विद्युतीय बस नेपाल ल्याइएको तथ्य समितिले फेला पारेको थियो।

खरिद सम्झौतामा विद्युतीय बसको तौल ७ हजार ४ सय ६५ केजी हुनुपर्ने उल्लेख थियो। तर ५ वटै बस कम तौलका छन्। नेपाल ल्याइएका बसको उत्पादन मिति समेत स्पष्ट खुलाइएको थिएन। गाडीको बत्ती, सिट बेल्ट, सूचीबोर्ड समेत मापदण्डभन्दा बाहिर रहेको खुल्न आएको थियो।

विद्युतीय बसको फिनिसिङ पनि सम्झौताअनुसार नरहेको, गाडीमा प्रयोग गरिएका सिसाहरू पनि मापदण्ड विपरीत रहेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ। बसको ढोका समेत राम्रोसँग नखुल्ने अवस्थामा थिए।

यसका साथै गाडीको उत्पादन परीक्षण रिपोर्ट समेत नभएको फेला परेको थियो। खरिद सम्झौतामा तोकिए बमोजिमका पार्टपूर्जा र टायर पनि नभएको फेला परेको थियो।

यो पनि:
सांग्रिला होटलका मालिक पाण्डेको मिलेमतोमा लुम्बिनी विकास कोषलाई गुणस्तरहीन विद्युतीय गाडी, यस्ता छन् १७ कमजोरी
गुणस्तरहीन विद्युतीय बस फिर्ता लैजाऊ : पर्यटन मन्त्रालय
गुणस्तरहीन विद्युतीय बस बेच्ने बिवाइडीलाई सरकारको चेतावनीपत्र, सम्झौताअनुसार बस नदिए ठेक्का रद्द