माओवादी छाड्दा पद गुमाएका सांसद : प्रतिनिधि सभाका सबैलाई अवसर, राष्ट्रिय सभाका गुमनाम

निर्वाचन विशेष

ईश्वर बराल मंगलबार, असोज २५, २०७९ ०६:०८

काठमाडौं- सर्वोच्च अदालतको २०७७ फागुन २३ को फैसलाले तत्कालीन नेकपा विभाजन गरिदियो। नेकपा विभाजनपछि माओवादी केन्द्र छाडेर ४ जना प्रतिनिधि सभाका र २ जना राष्ट्रिय सभाका सांसद एमाले प्रवेश गरे।

एमाले प्रवेश गरेसँगै ती सांसदहरुको पद स्वत: खारेज भयो। एमाले प्रवेश गरेका ती नेतामध्ये प्रतिनिधि सभाका तत्कालीन सांसदहरुले आसन्न निर्वाचनमा एमालेको तर्फबाट पुन: उम्मेदवारी दर्ता गराएका छन् भने राष्ट्रिय सभा सदस्यमध्ये एक जना अवसर पाएर पनि पछि हटेका छन्। राष्ट्रिय सभाका अर्का सदस्य गुमनाम छन्।

एमाले प्रवेश गरेका तत्कालीन माओवादी सांसदहरुमा प्रतिनिधि सभातर्फका टोपबहादुर रायमाझी, लेखराज भट्ट, प्रभु साह र गौरीशंकर चौधरी रहेका थिए। यस्तै, राष्ट्रिय सभातर्फका रामबहादुर थापा बादल र चन्द्रबहादुर खड्का थिए।

रामबहादुर थापा बादल
नेकपा एमालेका उपाध्यक्ष रामबहादुर थापा बादललाई काठमाडौं- १० बाट अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले उठ्न आग्रह गरेका थिए। तर उनले अस्वीकार गरे। बादलले काठमाडौं- १० अस्वीकार गर्नुको कारण भनेको कमजोर जनाधार नै हो। उनले गृह जिल्ला चितवनबाट उम्मेदवारी दिन चाहेका थिए।

यद्यपि, बादल पत्नी नैनकला थापाको समानुपातिकतर्फ आदिवासी-महिला कोटाबाट दोस्रो नम्बरमा नाम रहेको छ।

तत्कलीन माओवादी केन्द्रको तर्फबाट बाग्मती प्रदेशबाट राष्ट्रिय सभा सदस्य निर्वाचित बादल नेकपा विभाजन हुँदा एमालेतिर लागेसँगै उनको पद खारेजी भएको थियो। त्यसपछिको उप-निर्वाचनमा उनी सत्ता गठबन्धनका उम्मेदवार खिमलाल देवकोटासँग पराजित भएका थिए।

बादल २०६४ को पहिलो संविधान सभा निर्वाचनमा गृह जिल्ला चितवन- २ बाट तत्कालीन नेकपा माओवादीबाट निर्वाचित भएका थिए। २०७० को दोस्रो संविधान सभाको निर्वाचनमा भने मोहन वैद्य किरण नेतृत्वको नयाँ पार्टीमा गएकाले चुनाव बहिस्कार गरेका थिए।

टोपबहादुर रायमाझी
तत्कालीन नेकपा विभाजित भएसँगै एमाले प्रवेश गरेर माओवादीबाट प्रतिनिधि सभाको सदस्य पद गुमाउने अर्का नेता हुन् टोपबहादुर रायमाझी। उनी २०७४ को प्रतिनिधि सभा निर्वाचनमा अर्घाखाँचीबाट निर्वाचित सांसद हुन्। रायमाझी हाल नेकपा एमालेका सचिव छन्। उनलाई एमालेले अर्घखाँचीबाटै प्रतिनिधि सभाको लागि उम्मेदवार बनाएको छ।

रायमाझी २०६४ को पहिलो संविधान सभाको निर्वाचनमा नेकपा माओवादीबाट अर्घाखाँची- १ बाट निर्वाचित भएका थिए। यस्तै, २०७० को दोस्रो संविधान सभा निर्वाचनमा पनि उनी सोही क्षेत्रबाट निर्वाचित भएका थिए।

मंसिरको निर्वाचनमा रायमाझी चौथो पटक निर्वाचनमा प्रतिस्पर्धा गर्दैछन्। तर, यो पटक भने नेकपा एमालेबाट। उनले निवर्तमान उपसभामुख तथा नेपाली कांग्रेसकी नेतृ पुष्पा भुसालसँग प्रतिस्पर्धा गर्नेछन्।

लेखराज भट्ट
माओवादी केन्द्र त्यागेर एमाले प्रवेश गरेपछि सांसद पद गुमाएका अर्का नेता हुन् लेखराज भट्ट। उनी हाल एमालेका सचिव छन्।

माओवादी केन्द्रमा हुँदा प्रचण्ड निकट मानिने भट्ट २०६४ को संविधान सभा निर्वाचनमा कैलाली- ५ बाट निर्वाचित भएका थिए। उक्त निर्वाचनमा उनले कांग्रेसका दीर्घराज भाटलाई पराजित गरेका थिए।

२०७० को दोस्रो संविधान सभा निर्वाचनमा भने उनै भाटसँग भट्ट पराजित भएका थिए। त्यस्तै,२०७४ को निर्वाचनमा भने तत्कालीन बाम गठबन्धनका तर्फबाट माओवादी उम्मेदवार भट्टले कांग्रेसका सुनिलकुमार भण्डारीलाई पराजित गरेका थिए।

भट्ट आसन्न निर्वाचनमा कैलाली- ४ बाट एमाले उम्मेदवारका रुपमा प्रतिस्पर्धा गर्दैछन्। उनी कांग्रेसका सुदूरपश्चिम प्रदेशका सभापति वीरबहादुर बलायरसँग चुनावी मैदानमा उत्रिदैछन्।

प्रभु साह
माओवादी केन्द्र छाडेर एमाले प्रवेश गर्दा सांसद पद गुमाउने अर्का नेता हुन् प्रभु साह। उनी हाल नेकपा एमालेका स्थायी कमिटी सदस्य छन्।

साहले २०७४ को निर्वाचनमा माओवादी केन्द्रको उम्मेदवार भएर रौतहट- ३ बाट कांग्रेसका सुनिलकुमार यादवलाई पराजित गरेका थिए। उनले २०६४ को संविधान सभा निर्वाचनमा तत्कालीन नेकपा माओवादीबाट यही क्षेत्रमा मधेशी जनअधिकार फोरमका रामकिशोर प्रसाद यादवलाई पराजित गरेर निर्वाचित भएका थिए।

यस्तै, २०७० को दोस्रो संविधान सभा निर्वाचनमा साहले उनै यादवलाई दोस्रो पटक पराजित गरेका थिए।

मधेश प्रदेशमा राम्रै पकड बनाएका साह एमाले प्रवेश गरेसँगै माओवादीमा फर्काउन अध्यक्ष प्रचण्डले धेरै कोशिस गरेका थिए। साह एमालेमै रहेपछि माओवादीले यो प्रदेशमा क्षति व्यहोरेको जानकार बताउँछन्।

यता, मंसिर ४ को निर्वाचनमा एमालेको उम्मेदवार भनिएका साहले उम्मेदवारी दर्ता गर्ने अन्तिम समयमा भने स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएका छन्।

साहले एमालेको उम्मेदवार छनोटमा असन्तुष्ट रहेर स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएका हुन्। उनी निकट केही नेताहरुले अन्य क्षेत्रमा पनि उम्मेदवारी दिएका छन्।

एमालेले भने यो क्षेत्रबाट कसैलाई उम्मेदवारी दिन लगाएको छैन। अन्तिम समयमा साह एमालेमै फर्किन सक्ने एमालेको अनुमान रहेको बुझन्छि।

यो क्षेत्रबाट सत्ता गठबन्धनका तर्फबाट माओवादी केन्द्रका रवीन्द्र पटेलले उम्मेदवारी दिएका छन्।

गौरीशंकर चौधरी
माओवादी छाडेर एमाले प्रवेश गरेसँगै सांसद पद गुमाउने अर्का नेता हुन् गौरीशंकर चौधरी। उनी हाल नेकपा एमालेका केन्द्रीय सदस्य छन्। र, आसन्न निर्वाचनमा कैलाली- ३ बाट उम्मेदवारी दिएका छन्। उनले पूर्व सहकर्मी तथा माओवादी केन्द्रका उम्मेदवार कृष्ण चौधरीसँग प्रतिस्पर्धा गर्दैछन्।

गौरीशंकर चौधरीले २०७४ को निर्वाचनमा कैलालीबाटै कांग्रेसका रामजनम चौधरीलाई पराजित गरेका थिए। त्यस्तै, २०७० को दोस्रो संविधान सभा निर्वाचनमा उनले कांग्रेसकै खेमराज थारुलाई पराजित गरेका थिए।

चन्द्रबहादुर खड्का
माओवादी केन्द्रको तर्फबाट तत्कालीन राष्ट्रिय सभा सदस्य चन्द्रबहादुर खड्का एमाले प्रवेश गरेसँगै उनको पद खारेजीमा परेको थियो। २०७८ जेठ १७ गते भएको राष्ट्रिय सभाको उपनिर्वाचनमा एमालेको तर्फबाट पुन: उम्मेदवार बनेका खड्का दृगनारायण पाण्डेसँग पराजित भएका थिए। खड्काले यो निर्वाचनमा कुनै क्षेत्रबाट उम्मेदवारी दिएको जानकारी छैन।

त्यस्तै, माओवादी छाडेर एमाले प्रवेश गरेका तत्कालीन स्थायी कमिटी सदस्य मणि थापा र केन्द्रीय कमिटी सदस्य दावा लामा पनि आसन्न निर्वाचनमा उम्मेदवारीका लागि एमालेबाट सिफारिस भएनन्।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।