काठमाडौं १: प्रकाशमान सिंहको चौथो जित कि रवीन्द्र मिश्रको ‘डेब्यु’?

निर्वाचन विशेष

राजनीतिक ब्यूरो सोमबार, असोज ३१, २०७९ ०८:४७

काठमाडौं– चर्चा गरिने र चासोका साथ हेरिने निर्वाचन क्षेत्रमध्येमै पर्छ, काठमाडौं-१। मंसिर ४ को निर्वाचनका लागि यस क्षेत्रबाट नेपाली कांग्रेसका प्रकाशमान सिंह र राप्रपाबाट रवीन्द्र मिश्र प्रतिस्पर्धामा छन्। त्यस्तै, एमालेबाट किरण पौडेल उम्मेदवार बनेका छन्। पूर्वडीआइजी रमेश खरेल तथा सामाजिक अभियन्ताको छवि बनाएका पुकार बमले राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीबाट उम्मेदवारी दिएका छन्। निर्वाचन आयोगको विवरण अनुसार यस क्षेत्रमा ३२ जना उम्मेदवार छन्।

काठमाडौं- १ मा काठमाडौं महानगरपालिकाका वडाहरु १०, ११, २९, र ३१ पर्दछन्। वैशाखको स्थानीय तहको निर्वाचन परिणामलाई हेर्ने हो भने कांग्रेस बलियो देखिन्छ।

स्थानीय तहको निर्वाचनमा यी वडामा अध्यक्षहरुको उम्मेदवारले पाएको मत एकीकृत गर्दा कांग्रेस अगाडि देखिन्छ। कांग्रेसका वडा अध्यक्षका उम्मेदवारहरुले पाएको एकीकृत मत ९ हजार ८९५ हुन आउँछ। त्यस्तै, एमालेको ९ हजार ५४१, माओवादी केन्द्रको १ हजार १५९, राप्रपाको १ हजार ३७६, विवकशील साझाको २७३, स्वतन्त्र उम्मेदवारको १०१ र अन्य दलहरूका उम्मेदवारले १०९ मत पाएका छन्।

सबै पार्टीहरुले एकल प्रतिस्पर्धा गरेको र मत ट्रेन्ड पनि स्थानीय तहको निर्वाचनकै जस्तो रहेको स्थितिमा काठमाडौं- १ मा कांग्रेस र एमालेबीच मुख्य प्रतिस्पर्धा हुने देखिन्छ। तर, सत्ताधारी दलहरुबीच गठबन्धन बनेको, एमालेबाट प्रभावशाली उम्मेदवार नरहेको र मिश्रको चर्चा पनि भइरहेको स्थितिमा स्थानीय तहको निर्वाचनको परिणामले केही संकेत त गर्ला, तर परिस्थितिको समग्र चित्र भने देखाउँदैन।

काठमाडौंमा तुलनात्मक रुपमा उम्मेदवारकै व्यक्तित्व हावी हुन्छ। २०७४ को निर्वाचनमा मिश्रले पाएको मत होस् वा वैशाखको स्थानीय तहको निर्वाचनमा स्वतन्त्र उम्मेदवार भएर बालेन शाहले काठमाडौं महानगरपालिकाको मेयर जितेको प्रसंग होस्, काठमाडौंको निर्वाचनमा उम्मेदवारको व्यक्तित्वबीच प्रतिस्पर्धा हुन्छ भन्ने सहजै बुझ्न सकिन्छ। अझ यहाँको मतपरिणाम त अनपेक्षित आउने गरेको विगतका केही सन्दर्भबाट पनि देखिन्छ।

२०६४ मा सम्पन्न पहिलो संविधान सभाको निर्वाचनपछि यस क्षेत्रबाट सिंह नै विजयी हुँदै आएका छन्। तर २०७४ को निर्वाचनमा सिंहका मुख्य प्रतिस्पर्धी मिश्र थिए। अघिल्लो निर्वाचन र आम चर्चाका कारणले यसपटक पनि यिनै दुई उम्मेदवारबीच मुख्य प्रतिस्पर्धा हुने आकलन गरिएको छ।

सामाजिक सञ्जालमा प्रचारप्रसार

सिंहसँग निर्वाचनसँग जोडिएका संविधान, लोकतन्त्र, कानुन निर्माण, विकास जस्ता विषयमा भन्नुपर्ने नयाँ विषय खासै छैन। किनकि, वर्षौँदेखि उनी त्यही भनिरहेका छन्। तर, पार्टी केन्द्र र आफ्ना क्षेत्रका जनतासँग बलियो प्रभाव भएको नेता मानिन्छन्, उनी। आफूप्रतिको अपेक्षा पूरा गर्न सके वा सकेनन्, त्यो बेग्लै विषय हो, बदनाम भने छैनन्। यिनै विषयलाई संश्लेषित गरेर उनले सामाजिक सञ्जालमा 'केन्द्रमा प्रभाव, क्षेत्रमा विकास' भन्ने नाराका साथ आफ्नो प्रचार गरिरहेका छन्।

२०७४ मा बनेको वाम गठबन्धन र निकै चर्चा पाएका विवेकशील साझा पार्टीका उम्मेदवार मिश्रलाई पराजित गरेका थिए, सिंहले। त्यसैले सो क्षेत्रमा उनको पार्टीगत र व्यक्तिगत प्रभाव बलियो रहेको पुष्टि हुन्छ। अर्कोतिर, २०७४ मै सिंहले मिश्रलाई पराजित गरिसकेका छन्। त्यसैले पनि उनको आत्मविश्वास बलियो हुनसक्छ।

अर्कोतिर, सिंहका बलिया प्रतिस्पर्धी ठानिएका राप्रपाका वरिष्ठ उपाध्यक्ष मिश्रले भने आफू मान्छे भएकाले गल्ती गर्न सक्ने भए पनि बेइमान नगर्ने बताइरहेका छन्। उनले उम्मेदवारी घोषणा कार्यक्रममा आफू निर्वाचित भएमा गर्व गर्न लायक सांसद बन्ने बताएका छन्। ‘काठमाडौं १ का साथीहरुलाई म सुनिश्चित गराउन चाहन्छु कि तपाईंहरुले यसपटक मलाई तपाईंहरुकै क्षेत्रमा रहेको संसद् भवनमा पठाउनुभयो भने आजसम्म तपाईंहरुकै क्षेत्र नम्बर १ बाट गर्व गर्न सक्नेमध्येको सबैभन्दा सशक्त सांसदको रुपमा तपाईंहरुको आवाज संसद्‌मा बुलन्द गर्नेछु’, उम्मेदवारी घोषणा कार्यक्रममा मिश्रले भनेका थिए।

२०७४ को निर्वाचनयता सिंहको व्यक्तित्वमा खासै उतारचढाव आएको छैन। पार्टी महाधिवेशनको बेलामा सभापति पदका लागि भएको दोस्रो चरणको निर्वाचनमा शेरबहादुर देउवालाई साथ दिएका कारण उनले पार्टीकै एउटा पक्ष र आमरुपमा आलोचना सहनुपरेको थियो। त्यसको चुनावी प्रभाव कति पर्छ, यसै भन्न सकिन्छ।

उता मिश्रको भने अजेन्डाप्रतिको प्रतिबद्धतामा व्यापक फेरबदल आएको छ। अझ उनी पञ्चायतको विरासत बोक्ने भनिएको राप्रपा प्रवेश गरेका छन्। वैकल्पिक राजनीतिको वकालत गर्दै अघि बढेको र सोही अनुसार साथ पाउँदै गएकाे भए पनि मिश्रले राजसंस्थाको पुनःस्थापना तथा संघीयता खारेजीको अजेन्डामा दृढता देखाउन र सोही अनुसारको दल रोजेपछि प्रशंसा र आलोचना खेपिरहेका छन्। त्यसैले काठमाडौं-१ को चुनावी परिणामलाई उनको 'मार्ग परिवर्तन' सँग जोडेर चासोपूर्वक हेर्न थालिएको छ। मिश्रको मुख्य सबल पक्ष भनेको उनी परीक्षण हुन बाँकी नेता हुन्।