जसपा र एकीकृत समाजवादीबीच एकीकरणका लागि औपचारिक छलफल सुरु

राजनीति

नवीन झा सोमबार, माघ २, २०७९ ०७:००

काठमाडौं– जनता समाजवादी पार्टी र एकीकृत समाजवादीबीच एकीकरणका लागि औपचारिक छलफल प्रारम्भ भएको छ। मंसिर ४ को निर्वाचनपछि नै दुई पार्टीका नेताहरुबीच एकीकरणका लागि अनौपचारिक छलफल चलिरहेको भए पनि पछिल्लो समय औपचारिक छलफल पनि भइरहेको हो।

केही दिनअघि दुवै पार्टीले एकीकरणको संवाद अघि बढाउन वार्ता समितिहरु गठन गरेका थिए। एकीकृत समाजवादीले महासचिव बेदुराम भुसालको नेतृत्वमा र जसपाले राजेन्द्र श्रेष्ठको नेतृत्वमा वार्ता समिति बनाएका थिए। यी दुवै वार्ता समितिबीच पहिलो पटक गत शुक्रबार सिंहदरवारमा चार घण्टा लामो छलफल भएको थियो। छलफल अहिले प्रारम्भिक स्तरमै रहेको र एकीकरणको सम्भावना पहिल्याउने काम भएको दुवै पार्टीले जनाएका छन्।

निर्वाचनमा जसपाले १२ सिट जितेको छ। अर्कोतिर, एकीकृत समाजवादीले १० सिट ल्याएको छ। तर ऊ राष्ट्रिय पार्टी बन्न सकेको छैन। प्रदेश सभातर्फ मधेश प्रदेशमा दुवै पार्टीको अपेक्षाकृत राम्रो नतिजा आएको देखिन्छ। जसपाको नेतृत्वमा मधेस प्रदेश सरकार नै गठन भएको छ।

जसपा र एकीकृत समाजवादी गठन र सञ्चालन प्रक्रियामा फरक पृष्ठभूमि छन्। २०६३ को मधेस आन्दोलनबाट राजनीतिमा स्थापित भएको उपेन्द्र यादवले आफू नेतृत्वको तत्कालीन मधेसी जनअधिकार फोरमलाई विभिन्न पार्टीसँग एकता गर्दै जाँदा अहिलेको जसपा गठन भएको हो। त्यसैले यो पार्टीको मूल शक्ति मधेस आन्दोलनको जगतबाट सिर्जना भएको हो।

अर्कोतिर, एकीकृत समाजवादी डेढ वर्षअघि एमाले विभाजनबाट गठन भएको हो। यद्यपि, यो पार्टीमा एमालेको नेतृत्व गरिसकेका माधव नेपाल र झलनाथ खनाल समेत छन्। त्यसैले एमालेकै जस्तो सांगठनिक संरचना र उद्देश्यहरु यो पार्टीमा पनि देखिन्छ।

अशोक राई र राजेन्द्र श्रेष्ठ सहितका तत्कालीन एमाले नेताहरु अहिले जसपामा छन्। उनीहरु एक दशकअघिसम्म एमालेकै नेता थिए। जसपाले बनाएको वार्ता समितिमा एमाले पृष्ठभूमिकै नेताहरु राजेन्द्र श्रेष्ठको नेतृत्वमा रकम चेम्जोङ र गोविन्द चौधरी सदस्य भएको तीन सदस्यीय वार्ता समिति बनाएको छ। अर्को संयोग कस्तो देखिएको छ भने जसपामा रहेका एमालेका पूर्व नेताहरु तत्कालीन नेतृत्वको रुपमा माधव नेपालसँगै काम गरेकाहरु हुन्। अझ अगाडि बढ्ने हो भने, जसपा अध्यक्ष उपेन्द्र यादव स्वयं कुनै बेलाका एमाले नेता हुन् र एमालेबाटै निर्वाचनमा उम्मेदवार समेत बनेका थिए। त्यसैले पनि यो एकीकरण प्रक्रिया रोचक बनेको छ।

एकीकृत समाजवादीका महासचिव तथा वार्ता समितिका संयोजक बेदुराम भुसालले जसपाको वार्ता समितिसँग पहिलो पटक पार्टी एकीकरणको विषयमा छलफल भएको नेपाल लाइभलाई बताए। ‘हामीहरुको बीचमा एकीकरणको सम्भावनाका बारेमा अहिले प्रारम्भिक छलफल भएका हो’, भुसालले भने, ‘अब फेरि बसेर एकीकरण गर्ने बाटो खोज्छौँ।’

जसपा नेता तथा उक्त पार्टीका वार्ता समिति संयोजक श्रेष्ठले एकीकृत समाजवादीसँगको छलफलमा नयाँ पार्टीको सैद्धान्तिक आधारसहित अन्य पक्षहरुमा छलफल सुरु भएको बताए। नेपाल लाइभसँग कुरा गर्दै उनले शिर्ष तहमा पनि भइरहेको अनौपचारिक कुराकानीको आधारमा आफूहरुले एउटा पार्टी बनाउँदाको सैद्धान्तिक आधारसहित नेतृत्व र संगठनको मोडलका बारेमा प्रारम्भिक छलफल गरिरहेको बताए।

पछिल्लो केही समययता जसपा अध्यक्ष उपेन्द्र यादव र एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधव नेपाल र 'सम्मानित नेता' झलनाथ खनालका बीचमा छलफल र संवादहरु अघि बढेको देखिन्छ।

जसपा नेता श्रेष्ठले अहिले सरकार निर्माणदेखि सभामुख चयन र राष्ट्रपति निर्वाचनसम्मको घटनाक्रमहरुले आफूहरु प्रभावित हुने भएकाले यी कामहरु सकिएपछि दुई पार्टीको एकीकरणले मुर्त रुप लिने बताए। जसपा र एकीकृत समाजवादी दुवै पार्टीले प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डलाई विश्वासको मत दिएका छन्, जसपाले त प्रचण्डले प्रधानमन्त्रीमा दाबी पेश गर्दा समर्थन पनि गरेको थियो। जसपाले सरकारमै सहभागी हुने गरी गृहकार्य गरिरहेको छ। तर, एकीकृत समाजवादीले भने तत्काल सरकारमा नजाने प्रष्ट पारिसकेको छ।

यी दुवै पार्टीको एकीकरणले सत्ताको राजनीतिमा तत्काल केही फरक पार्ने देखिँदैन। तर, प्रतिनिधि सभाको शक्ति संरचना भने फरक पर्नेछ। किनकि, एकीकरणपछि यो चौथो ठूलो दल हुनेछ।