एमाले नेताहरूमा ओलीकै आश, ओलीकै त्रास

महाधिवेशन विशेष

'नयाँ' एमाले-१३ एमाले नेताहरूमा ओलीकै आश, ओलीकै त्रास

डिबी खड्का आइतबार, मंसिर ५, २०७८ १७:४६

काठमाडौं– नेकपा एमालेको १०औं महाधिवेशनबाट केन्द्रीय नेतृत्व (पदाधिकारी तथा केन्द्रीय सदस्य)मा आकांक्षा राख्नेहरु धेरै छन्। आकांक्षीहरुले मुख खोल्न भने सकस परिरहेको छ। उम्मेदवारी घोषणा गरेर मत माग्नुपर्ने उनीहरु महाधिवेशन प्रतिनिधिमाझ घुमाउरो शैलीमा आफूलाई प्रस्तुत गरिरहेका छन्।

प्रतिनिधिहरुलाई उनीहरु फोन गर्छन् र भन्छन्, ‘बधाइ छ कमरेड। हजुर छानिनु भएछ, खुशी लाग्यो।’ १० औं महाधिवेशनलाई एकता महाधिवेशनका रुपमा ‘सर्वसम्मत’ नेतृत्व छान्ने महाधिवेशन भनिएको छ। यही सन्दर्भले आकांक्षीलाई ‘मतदातामाझ’ यसभन्दा अघि बढ्न दिँदैन।

केन्द्रीय नेतृत्वका आकांक्षी प्राय:ले सामाजिक सञ्जालमा आफ्नो तस्बिरसँग डिजाइन गरिएको पोष्टर सार्वजनिक गरेका छन्। त्यहाँ पनि उनीहरुले उल्लेख गरेका छन्, ‘१० औं महाधिवेशनका अवसरमा हार्दिक शुभकामना।’

ओलीको आश

नेकपा एमालेले प्यानलगत प्रतिस्पर्धा रोकिसकेको छ। समूहगत प्रतिस्पर्धा वर्जित भएपछि त्यसको तयारी हुने कुरै भएन। अध्यक्ष ओलीको गुटसँग फरक मत राख्ने समूह पनि तितरबितर भएको छ। त्यसमा पनि आफू उक्त समूहको ह्याङओभरबाट मुक्त भइसकेको दर्शाउने प्रतिस्पर्धामा धेरै नेताहरु लागेका छन्।

त्यसबापत ओलीले अपेक्षित पद 'बक्स' गर्ने उनीहरुको आशा छ। महाधिवेशन आयोजनाका लागि दिइएका जिम्मेवारीमा खरो उत्रिन उनीहरु डटिरहेका छन्। जसले जिम्मेवारी पाएका छैनन्, उनीहरु (भीम रावल र घनश्याम भूसालबाहेक) पनि ओलीकै प्रतापमा मात्र प्रभावशाली हुने विचार प्रवाह गर्न सक्रिय देखिन्छन्। कुनै समय सार्वजनिक रुपमै 'ओली प्रवृत्ति'विरुद्ध आगो ओकल्ने अष्टलक्ष्मी शाक्यसमेत ‘पार्टीभित्रको अन्तरविरोध बाहिर छरपस्ट’ गर्न नहुने बताउन थालेकी छिन्।

नेपाल लाइभको महाधिवेशन विशेष कार्यक्रम ‘अबको एमाले’मा संवाद गर्ने क्रममा उनले भनिन्, ‘अब हामी १० जना मात्रै भनेर हुँदैन। हामी सीमित बसेर मात्रै हुँदैन। छलफललाई अलि फराकिलो बनाउनुपर्छ। एमाले एक ढिक्का होस्, फराकिलो होस्।’

ओलीनिकट रहेकाहरुलाई हालसम्मको बफादारीको पुरस्कार प्राप्त हुने आशा हुनु स्वभाविक हो। यतिबेलाको अवस्था भने बफादारितामै पनि ‘स्कोरिङ’ गर्नुपर्ने बनेको छ। ओलीप्रतिको बफादारितामा पहिलो ग्रेडमा पर्नेहरु ‘सर्वसम्मत नेतृत्व’मा अटाउनेछन्।

त्यसकारण यो महाधिवेशनको संघारमा आफ्नो दक्षता, क्षमता, क्रियाशिलता र नेतृत्व कुशलताको भन्दा बढी अध्यक्ष ओलीको प्रतापका विषयमा उनीहरु व्याख्या गरिरहेका छन्। उनीहरुले ‘एउटा ध्रुवको नेता’, ‘राष्ट्रिय राजनीतिको आवश्यकता’, ‘बा’ र 'एमालेको उद्धारकर्ता'का रुपमा समेत प्रस्तुत गर्न थालेका छन्। किनभने एमालेको आगामी नेतृत्व दाबी गर्नका लागि एउटा महत्त्वपूर्ण मापदण्ड अध्यक्षको ‘प्रिय’ बन्न सक्नु पनि हो। त्यसका लागि केही दिन उच्चतम प्रतिस्पर्धा चल्नेछ।

ओलीबाटै त्रास

सर्वसम्मत नेतृत्व चयन गर्ने कार्य केन्द्रीय नेतृत्वले गर्नेछ। माधवकुमार नेपाल र झलनाथ खनालको बहिर्गमनपछि केन्द्रीय नेतृत्व भने पनि, अध्यक्ष भने पनि एकमात्र ओली हुन्। उनले सल्लाह लिने निश्चित नेताहरु छन्। जोसँग सल्लाह लिइरहेका हुन्छन्, ती आफैं पनि यतिबेला उपयुक्त अवसरको खोजीमा छन्।

त्यसैले एमालेका नेताहरुमा एक प्रकारको त्रास समेत देखिन थालेको छ। विशेषगरी नेकपाकालको ओली सरकारको अवस्थालाई सम्झेर एमालेका केही नेताहरुमा त्रास देखिन्छ। आगामी महाधिवेशनबाट पदाधिकारीमा उक्लिने अपेक्षा गरिरहेका एक केन्द्रीय सदस्य भन्छन्, ‘ओलीगुटमा पनि उपगुटहरु छन्। उहाँ (ओली) प्रधानमन्त्री हुँदा एउटा गुटले अर्को गुटलाई बालुवाटार प्रवेश गर्न समेत नदिएको यथार्थ छ। ‘सर्वसम्मत’का नाममा फेरि त्यही गुट हाबी हुन्छ कि भन्ने त्रास केही साथीहरुमा देखिन्छ।’

ओली प्रधानमन्त्री हुँदा आफ्ना विश्वासपात्रहरुको सचिवालय निर्माण गरिएको थियो। सचिवालयले ओलीका लागि मरिमेट्ने केही नेताहरुलाई बालुवाटार प्रवेशमा रोकदेखि ओलीसँग भेटघाटमा निषेध गरेकोसम्म चर्चा चलेको थियो।

एमाले महाधिवेशन चितवनमा हुँदैछ तर नेताहरुको मनमस्तिष्क बालकोटतर्फ छ।

ओली सरकारमा रहँदा एमाले कार्यकर्तामाझ नै अप्रिय बनेका केही नेताहरु ओलीका भने प्रिय छन्। उनीहरु आमकार्यकर्तामाझ परीक्षण हुने अर्थात् निर्वाचनमा जाने कुरामा रुचि देखाइरहेका छैनन्। आफूले अवसर प्राप्त गर्ने नाममा कार्यकर्तामाझ लोकप्रिय नेताहरु रोक्न उनीहरु सक्रिय हुने आशंका पनि एमालेका केही नेताहरुमा देखिन्छ।

ओलीनिकट एक नेता उदाहरणसहित भन्छन्, ‘सरकारमा हुँदा अध्यक्षले राजनीतिक सल्लाहकार बनाएका विष्णु रिमाल नवौं महाधिवेशनमा उपमहासचिव हार्नुभएको हो। अहिले पनि उहाँ अध्यक्षको निकट हुनुहुन्छ। उहाँबाट धेरैलाई डर छ।’

सकसमा ओली

एमाले अध्यक्ष ओलीले कार्तिक २७ गते प्रतिनिधि चयन भएलगत्तै केन्द्रीय नेतृत्वका लागि परामर्श थाल्ने बताएका थिए। एमाले अन्तरसंघर्षमा माधव नेपालतर्फ लागेका १० नेताहरुसँग पनि छलफल गर्ने बताएका थिए। तर, मंसीर ५ गतेसम्म पनि कुनै छलफल भएको छैन।

ओलीले महाधिवेशन नजिकिदै गर्दा आफूनिकटका आकांक्षीलाई समेत बोलाएर आकांक्षा सुन्ने र त्यही अनुसार व्यवस्थापन गर्ने तयारी गरेका थिए। तर, अहिलेसम्म ओलीसँग नियमित भेटघाटमै रहनेहरु बाहेकले समय पाएका छैनन्।

आगामी महाधिवेशनमा पदाधिकारीमा आकांक्षा रहेका एक नेता भन्छन्, ‘उहाँहरु आफैंले अस्ति (बिहीबार)देखि सामान्य छलफल सुरु गरेको सुनेको छु। तर, हामीलाई बोलाउनु भएको छैन।’

प्राप्त गर्दा ओलीको अनुकम्पा र नपाउँदा किनारामा पारिएको महसुस नेताहरुले गर्नेछन्। त्यसकारण पनि सर्वसम्मत नेतृत्व चयन ओलीलाई समेत सहज नभएको एमाले नेताहरुले बुझेका छन्। त्यसमा पनि जम्मा १५ जना पदाधिकारीका लागि ५० भन्दा बढीको दाबी रहने स्पष्ट संकेत देखिइसकेको छ।

बालकोटमा निर्माण हुने सूचीले कति नेताहरुको आकार चितवनका हात्तिजस्तै फुलाउनेछ भने कतिको अवस्था एकसिंगे गैंडा जस्तै एमालेबाट ‘लोपोन्मुख’ बनाउनेछ।

यो महाधिवेशनलाई ‘एकता’को भनिएको छ। त्यही सन्देश महाधिवेशन पछिसम्म प्रवाह गर्ने हो भने एमालेले तीन गुटको एकता गर्नुपर्ने हुन्छ। पहिलो गुट ओली आफ्नै, दोस्रो माधव नेपाललाई छाडेका र तेस्रो माओवादी केन्द्र छाडेर एमालेमै कायम रहने निर्णय गरेका नेताहरु।

‘एकतालाई अर्थपूर्ण बनाउने हो भने आफूनिकटलाई नभइ माधव नेपाल छाडेका र माओवादी केन्द्रबाट आएका नेताहरुलाई महत्त्वपूर्ण जिम्मेवारी दिनुपर्छ,’ ओलीनिकट एक नेता भन्छन्, ‘त्यसो गर्दा हाम्रै साथीहरुले चित्त नबुझाउलान् भन्ने डर छ।’

एमालेलाई बलियो बनाउन यतिबेला ओलीबाट उदारता जरुरी छ। उनको विगतको स्वभावका कारण त्यसको अपेक्षा भने अन्य गुटका नेताहरुले गरेका छैनन्। एमाले महाधिवेशन चितवनमा हुँदैछ तर, नेताहरुको मनमस्तिष्क बालकोटतर्फ छ। बालकोटमा निर्माण हुने सूचीले कति नेताहरुको आकार चितवनका हात्तीजस्तै फुलाउनेछ भने कतिको अवस्था एकसिंगे गैंडा जस्तै एमालेबाट ‘लोपोन्मुख’ बनाउनेछ।

यस श‍ृंखलाका अन्य सामग्रीहरू पढ्नुहोस्: