विज्ञान पढेका शिशिर: जो विदेशीलाई नेपाल घुमाएर मख्ख छन्

फिचर

कल्पना घिमिरे शनिबार, भदौ १८, २०७९ ०७:१०

काठमाडौं– लक्जरी होलिडेज नेपाल पर्यटन क्षेत्रको संस्था हो। जसले स्वदेशी तथा विदेशी पर्यटकहरुलाई संसारका विभिन्न पर्यटकीय क्षेत्रमा पुर्‍याउने काम गर्छ।

गोरखाका शिशिर बन्जरा ‘लक्जरी होलिडेज् नेपाल’ (ट्रेकिङ एजेन्सी)का संचालक हुन्। ६६ सालमा एसएलसी पास गरेका शिशिरले कम समयमै अरुले देख्ने गरी ‘राम्रो प्रगति’ गरेका छन्। तर, यसपछाडिको उनको संघर्षको कथा भने कम रोचक छैन।

एसएलसीमा राम्रै अंक ल्याएका शिशिरले प्लसटुमा विज्ञान विषय लिएर अध्ययन गरे। प्लसटु सकिएपछि शिशिरले उच्च शिक्षा अध्ययनका लागि बेलायत जाने प्रोसेस गरे। तर भिजा रिजेक्ट भयो। त्यसपछि शिशिर नेपाली सेनाको सेकेण्ड लेफ्टिनेन्ट (सहायक सेनानी)को तयारीमा लागे। सहायक सेनानीका लागि सबै परीक्षामा उत्तीर्ण भए। तर, अन्त्यमा अन्तर्वार्तामा नाम निस्किएन। सेनाको अधिकृत हुन २ वर्ष तयारी गरेका थिए। नाम ननिस्किएपछि चुनौती थपियो– अब के गर्ने?

‘मैले सुरुमा युके (बेलयात) जाने विकल्प रोजेको थिएँ, भिसा आएन। सेनामा जान खोजे अन्तर्वार्तामा फालिएँ। युकेको प्रयास असफल भएपछि नै मैले देशमै केही गर्नुपर्छ भनेर निधो गरेको थिएँ। सेकेण्ड लेफ्टिनेन्टको अन्तर्वार्तामा असफल भएपछि मैले पढाइलाई जोड दिने सोच बनाए। सँगै जब पनि गर्नुपर्छ भनेर लागेँ,’ शिशिर आफ्नो कथा सुनाउँछन्।

प्लसटु सकिएको २ वर्षपछि विज्ञान संकायमै स्नातक तह अध्यन गर्न उनी त्रिचन्द्र कलेजमा भर्ना भए। अध्ययनको विषय विज्ञान भएपनि उनका लागि रुचिको क्षेत्र भने पर्यटन थियो। स्नातक पढ्दापढ्दै उनले ट्रेकिङ एजेन्सीमा काम थाले।

‘खासै गाह्रो काम गर्न नपर्ने, आफू पनि घुमेर, विदेशीलाई बाटो देखाएर, उनीहरुलाई घुम्न गएका ठाउँको बारेमा भनिदिँदैमा पैसा कमाउन सकिन्छ भन्ने देखेका थिएँ। काम सजिलो छ, सजिलै कमाउन सकिन्छ भने किन यो काम नगर्ने त? भन्ने लाग्यो,’ शिशिरले ट्रेकिङ गाइडको रुपमा काम सुरु गर्दाको रुचि र अनुभव सुनाए।

ट्रेकिङ गाइडको रुपमा ३ वर्षजति काम गरेपछि उनलाई लाग्यो– अब आफ्नै एजेन्सी किन नखोल्ने? ट्रेकिङ क्षेत्रको अनुभव पनि भएको, रुचि पनि भएको। ‘आफ्नो रुचिको विषयमा अझ बढी सक्रिय भएर लाग्नलाई आफ्नै संस्था किन नबनाउने भनेर एजेन्सी खोल्ने निर्णयमा पुगेँ,’ शिशिर भन्छन्।

एजेन्सी स्थापना गर्दा विभिन्न शीर्षकमा गरेर १५ लाख रुपैयाँ खर्च भएको शिशिर सुनाउँछन्। त्यो सबै खर्च आफ्नै ३ वर्षको कमाइबाट जुटाएको शिशिरले सुनाए। ‘ट्रेकिङ एजेन्सी खोल्दा ५ लाख रुपैयाँ धरौटी नै राख्नुपर्थ्यो। अफिस व्यवस्थानका लागि थप १० लाख रुपैयाँ लाग्ने भयो। उमेरले जम्मा २२ वर्षको थिएँ, आफ्नै व्यवसाय गर्छु पैसा देऊ भनेर माग्दा कसले पत्याउँथ्यो र! घरबाट पाउने त झन् कुरै भएन,’ शिशिर भन्छन्।

३ वर्ष अरुको एजेन्सीमा काम गर्दा हासिल गरेको अनुभव र नेटवर्कले सुरुवातमै उनले राम्रो आम्दानी गरे। विदेशबाट आउने धेरै पर्यटकको रोजाइमा उनको एजेन्सी पर्‍यो।

तर, कोरोना भाइरसको विश्वव्यापी महामारीको असर उनको व्यवसायले पनि झेल्नुपर्‍यो। चीनमा सन् २०१९ को अन्ततिर देखिएको कोरोना भाइरसको महामारी सन् २०२० को सुरुवाततिर विश्वका अन्य देशमा पनि फैलिन थाल्यो। नेपाल सरकारले सन् २०२० लाई ‘भ्रमण वर्ष’ घोषणा गरेपनि कोरोनाका कारण सफल हुन सकेन।

कोरोनाका कारण शिशिरको व्यवसाय पनि चौपट भयो। पहिलो लकडाउनको अवधिमा शिशिरले आफ्ना कर्मचारीलाई ५० प्रतिशत पारिश्रमिक दिन सके। तर, कोरोनाको दोस्रो लहर फैलिँदासम्म पर्यटन क्षेत्र ‘थला’ परिसकेको थियो। उनका कर्मचारी पनि अन्यत्र ‘पलायन’ भए।

कोरोनाको प्रभाव केही कम भएपछि अहिले भने उनको व्यवसाय लयमा फर्किएको छ। अहिले उनी ३ वटा कम्पनीबाट आफ्नो व्यवसायलाई निरन्तरता दिइरहेका छन्। ट्राभल, ट्रेकिङ र सूचना प्रविधिको छुट्टा–छुट्टै विधामा उनले सेवा प्रदान गरिरहेका छन्। तर, तीनवटै विधा पर्यटनसँग सम्बन्धित छन्।

शिशिरलाई लाग्छ– नेपाल जति सुन्दर छ, त्यति प्रचार हुन सकेको छैन। प्राकृतिक सौन्यर्यले भरिपूर्ण भएपनि नेपालमा थोरै मात्र विदेशी पर्यटन घुम्न आउने उनी बताउँछन्।

नेपालमा कम मात्रै पर्यटक आउनुमा सरकारको नीतिगत र व्यवस्थापकीय कमजोरीसँगै निजी क्षेत्रबाट यथोचित प्रयास नहुनु पनि हो, उनको बुझाइमा। निजी क्षेत्रबाट गर्ने सकिने प्रयासबाट नेपालमा धेरैभन्दा धेरै पर्टयक भित्र्याउन लागिपर्ने बताउँछन् शिशिर।

भन्छन्, ‘नेपाल जति सुन्दर छ त्यति प्रचार भएको छैन। यहाँको सुन्दरताको वास्तविक प्रचार हुने हो भनेपनि पर्यटक तान्न सकिन्छ। सुन्दर गन्तव्यलाई एक्सप्लोर गर्नु आवश्यक छ।’

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।