रुपन्देही १ मा पूर्वसहकर्मीको भिडन्त: बलिया छविलाललाई स्वतन्त्र घनश्यामको चुनौती

निर्वाचन विशेष

प्रतिस्पर्धी रुपन्देही १ मा पूर्वसहकर्मीको भिडन्त: बलिया छविलाललाई स्वतन्त्र घनश्यामको चुनौती

प्रतिक पौडेल बिहीबार, मंसिर १, २०७९ १९:४४

रुपन्देही- एउटै पार्टीमा बसेर ३ दशक बढी सहकार्य गरेका नेता हुन्, घनश्याम भुसाल र छविलाल विश्वकर्मा। विद्यार्थीकालदेखि राजनीतिमा होमिएका भुसाल एमालेको उपमहासचिवसम्म भए। एमालेको पछिल्लो महाधिवेशनमा भुसाल उपाध्यक्षमा पराजित हुँदा विश्वकर्मा भने केन्द्रीय सचिवमा निर्वाचित भए।

यी दुई नेताको व्यक्तिगत सम्बन्ध सुमधुर छ। अहिलेसम्म एक-अर्कालाई आक्षेप लगाएका छैनन्। विश्वकर्मा खेलाडी पृष्ठभूमिबाट राजनीतिमा आएका हुन्। उनी भलिबलका पूर्वखेलाडी हुन्।

भुसाल वामपन्थी वैचारिक नेता पनि मानिन्छन्। यसअघिको एमालेको महाधिवेशनले उनकै अगुवाइमा स्थापित नीति समेत पारित गरेको थियो। ‘दुर्भाग्य नीति एउटाको, नेतृत्व अर्कैको हुँदा लामो इतिहास बोकेको राम्रो र वामपन्थी पार्टी नीति विनाको हुँदै गयो,’ आइतबार रुपन्देहीको रोहिणीमा घरदैलोमा भेटिएका भुसालले भने।

झलनाथ खनाल पार्टी अध्यक्ष हुँदासम्म एमालेमा नीति र नेतृत्व ठिक भए पनि केपी ओली पार्टी अध्यक्ष भएपछि नीतिभन्दा नेतृत्व हावी हुँदा एमाले सही ट्र्याकमा हिंड्न नसकेको उनले सुनाए।

एमाले स्थायी कमिटी सदस्यसमेत भइसकेर पार्टी परित्याग गरेका भुसालले रुपन्देही- १ बाट प्रतिनिधि सभा सदस्यका लागि स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएका छन्। उनलाई सत्ता गठबन्धन दलहरुले समर्थन गरेका छन्। उनी त्रिभुज चुनाव चिह्न लिएर मैदानमा छन्।

यही निर्वाचन क्षेत्रबाट उनै भुसालसँग एमालेमा रहँदा तीन दशक बढी सहकार्य गरेका एमाले सचिव विश्वकर्माले पनि उम्मेदवारी दिएका छन्। तीन दशक लामो मित्रता उनीहरुबीच प्रतिस्पर्धीका रुपमा देखिएको छ।

वैचारिक एवं मार्क्सवादका ब्याख्याता नेता भुसाल र विश्वकर्मा आमने-सामने हुँदा कसले निर्वाचन जित्ला भन्ने विभिन्न अड्कलबाजी सुरु भएका छन्। तर भुसालले पछिल्लो समयमा राम्रो जनसमर्थन पाएका छन्। यसबाट उनी उत्साहित छन्।

भुसाल रुपन्देहीको तिलोत्तमा निवासी हुन् भने विश्वकर्मा बुटवल उपमहानगरपालिका निवासी हुन्। २०७४ को निर्वाचनमा भुसाल क्षेत्र नम्बर ३ बाट प्रत्यक्ष निर्वाचित हुँदा विश्वकर्मा क्षेत्र नम्बर एकबाट निर्वाचित भएका थिए। त्यतिबेला वाम गठबन्धन भएकाले उनीहरुले सहज जित निकालेका थिए।

२०३८ सालमा कम्युनिष्ट पार्टीको सदस्यता लिएका भुसाल पूर्व कृषिमन्त्री हुन्। विश्वकर्मा खेलाडी जीवनबाट २०४६ पछि एमालेमा लागेका नेता हुन्। उनी पनि पूर्व कृषिमन्त्री भइसकेका छन्। विश्वकर्मा एमाले राजनीतिमा आएपछि भुसाल र उनको सम्बन्ध राम्रो छ।

२०५३ मा एमालेका तत्कालीन सांसद धनपति उपाध्यायको निधनपछि भएको उपनिर्वाचनमा भुसाल भैरहवा क्षेत्रबाट निर्वाचित भएका थिए। भुसाल विश्वकर्माभन्दा एक दशक पहिलाबाट नै राजनीतिमा सक्रिय रहँदै आएका नेता हुन्।

भुसालले विभिन्न आन्दोलनमा होमिँदै गर्दा पटक-पटक गरी दुई वर्ष ५ महिना जेल जीवन बिताएका छन्। तर विश्वकर्माले जेल जीवन भने बिताउनु परेको छैन।

विश्वकर्मा २०७४ को निर्वाचनमा रुपन्देही- १ विजयी भएका थिए। २०६४ सालको पहिलो संविधान सभा निर्वाचनमा माओवादीले जितेको यो क्षेत्रमा २०७० मा विश्वकर्मा पराजित भएका थिए। वाम गठबन्धनबाट २०७४ मा सहज जित निकालेका विश्वकर्मालाई यस पटक भने भुसाल चुनौती बन्ने देखिन्छ।

२०७४ मा राप्रपाका नेता दीपक बोहरा र तत्कालीन एमाले नेता भुसालबीच क्षेत्र नम्बर ३ मा प्रतिस्पर्धा भएको थियो। भुसाल वाम गठबन्धनका साझा उम्मेदवार थिए भने बोहरालाई कांग्रेसको समर्थन थियो। तर भुसालले फराकिलो मतान्तरले बोहरालाई पराजित गरेका थिए। भुसालले ३२ हजार ८६६ मत ल्याउँदा बोहराले २७ हजार ४२२ मत पाएका थिए।

२०७४ को निर्वाचनमा नै क्षेत्र नम्बर १ बाट प्रतिस्पर्धा गर्न चाहेका भुसालले एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीका कारण टिकट पाएनन् र ३ बाट उठे। अहिले पार्टी परित्याग गरेपछि १ बाट उम्मेदवार भएका छन्।

गत वैशाखमा सम्पन्न स्थानीय तह निर्वाचनमा पार्टीगत रुपमा वडाध्यक्षहरुले पाएको मतलाई आधार मान्दा यो क्षेत्रमा कांग्रेस बलियो छ। तर अहिले सत्ता गठबन्धन र विपक्षी गठबन्धनबीच प्रतिस्पर्धा हुँदै छ।

स्थानीय तह निर्वाचनमा वडाध्यक्षहरुले पाएको मतका आधारमा कांग्रेसको ३२ हजार ९९९, एमालेको ३० हजार ३९४, राप्रपाको १४ हजार ५५२, जसपाको ६ हजार ६९५, माओवादीको ४ हजार २०२, नेकपा एसको १ हजार २४३ र लोसपाको ३२५ मत छ। दुई गठबन्धनको मत छुट्टाछुट्टै जोड्दा क्षेत्रमा विश्वकर्मा बलिया देखिन्छन्।

स्थानीय तहको मतका आधारमा विश्वकर्मा बलिया देखिए पनि भुसालले पार्टी परित्याग गरेका कारण करिब ५ हजार मत प्रभावित भएको बताइन्छ। लामो समय रुपन्देही र त्यसमा पनि क्षेत्र नम्बर १ लाई प्राथमिकता दिएर एमालेमा राजनीति गरेका भुसालले एमालेको मत तान्ने अनुमान गर्न सकिन्छ।

भुसालका यसअघि संसदीय सम्पर्क कार्यालयका प्रमुख रही काम गरेका उनका सहयोगी मनोजकुमार रिजाल एमालेको ८/१० हजार मत प्रभावित हुने बताउँछन्।

‘घनश्याम भनेको राजनीतिक इमान, वामपन्थी नीति र एउटा ब्राण्ड नै हो’, रिजालले भने, ‘उहाँले एमाले छाड्दा वित्तिकै धेरै मत प्रभावित हुने भएकाले सहजै जित निकाल्नुहुन्छ भन्ने हाम्रो विश्वास छ।’ भुसाल उम्मेदवार भएपछि धेरै एमालेका जिल्ला र स्थानीय स्तरका नेता-कार्यकर्ताले भित्रभित्रै स्वस्फूर्त रुपमा भुसालको प्रचारप्रसार गरिरहेका छन्। जसले गर्दा पनि भुसालको जितमा कुनै अप्ठ्यारो नहुने रिजालको तर्क छ।

‘राजनीतिक हाइट, लगाव, इमान्दारिता सबैमा उच्च तहमा उहाँ (भुसाल) हुनुहुन्छ’, रिजालले भने, ‘यसले पनि जितको बाटो सहज गराएको छ।’ गठबन्धनको साथ, एमालेको मत र भुसालको राजीतिक छवि हेरेर पनि जित सहज हुने दावी भुसालपक्षीय नेताहरुको छ।

भुसाललाई जनसमर्थन राम्रो छ। एमालेमा विद्रोह छ भने धेरै नेता-कार्यकर्ता भुसालतिर लागेका छन्। अर्कातिर गठबन्धनको पनि साथ छ। यस कारण पनि भुसाल उत्साहित देखिएका छन्।

देवदह नगरपालिका, तिलोत्तमा नगरपालिकाका वडा नम्बर ७, ८, ९, १०, ११, १२, १५, १६ र १७, ओमसतिया गाउँपालिकाका १, ३, ४, ५, ६ र रोहिणी गाउँपालिका क्षेत्र नम्बर १ मा पर्छन्।