निर्वाचन विशेष

जनमतबाट अनुमोदित भएका ‘बागी’हरू

धनु विश्वकर्मा शनिबार, मंसिर १०, २०७९ ०६:५४

काठमाडौं– मंसिर ४ गते भएको प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभा निर्वाचनको मतगणना अझै जारी छ। अधिकांश ठाउँको मतपरिणाम सार्वजनिक भइसके पनि केही ठाउँको भने मतपरिणाम आउन बाँकी छ।

यसपटकको निर्वाचन परिणाम दलहरूले अपेक्षाभन्दा धेरै फरक आएको विश्लेषण हुन थालेको छ। दलीय ‘गढ’ भनेर चिनिँदै आएका धेरै क्षेत्रमा नयाँ उदाएको दल (राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी) र स्वतन्त्र उम्मेदवारले जित हासिल गरेका छन्।

निर्वाचनमा केही यस्ता स्वतन्त्र उम्मेदवार पनि विजयी भएका छन्, जो दलबाट टिकट नपाएर ‘बागी’ उठेका थिए। त्यसमध्ये केही दलको टिकट बहिस्कार गरेर चुनावी मैदानमा उत्रिएका उम्मेदवार पनि छन्, जसले जित आफ्नो नाममा दर्ता गरे।

प्रभु साह, अमरेश कुमार सिंह, योगेन्द्र मण्डल, किरण साह, तारा जोशी, सरुल मगर लगायत उम्मेदवार हुन्, जसले दलीय निर्णयको विरुद्धमा गएर उम्मेदवारी दिए र प्रदेश तथा प्रतिनिधि सभा सदस्यमा जित हासिल गरे।

प्रभु साह
नेकपा एमालेका केन्द्रीय कमिटी र स्थायी कमिटी सदस्य समेत रहेका प्रभु साहले पार्टीबाट विद्रोह गरेर रौतहट ३ बाट प्रतिनिधि सभा सदस्यका लागि उम्मेदवार दिए। माओवादी परित्याग गरी एमाले रोजेका उनी एमालेको निर्णयबाट पनि सन्तुष्ट हुन नसकेपछि स्वतन्त्र हुने निष्कर्षमा पुगे। मधेस प्रदेशका प्रतिनिधि तथा प्रदेश सभाको सिट बाँडफाँट आफूले गरेको आग्रहअनुसार नभए पनि साहले एमालेबाट विद्रोह गरे।

उनको विद्रोहलाई रौतहट ३ का मतदाताले ‘अनुमोदन’ गरिदिए। साह ३२ हजार ४३७ मत प्राप्त गर्दै प्रतिनिधि सभा सदस्यमा निर्वाचित भए। उनका प्रतिस्पर्धी स्वतन्त्र उम्मेदवार अ‍ोमप्रकाशले २५ हजार २००मत ल्याए।

२०४६ पछि राजनीतिक गतिविधिमा सक्रिय उनी तत्कालीन नेकपा माओवादीद्वारा सञ्चालित जनयुद्धमा सामेल भएका थिए। २०६३ मा अन्तरिम व्यवस्थापिकाको सदस्य भएका उनी २०६४, २०७० र २०७४ को निर्वाचनमा रौतहट– ३ बाट माओवादीको उम्मेदवारको रुपमा निर्वाचित भएका थिए। एमाले र माओवादी केन्द्र मिलेर बनेको नेकपा विभाजित आएपछि उनी एमालेतिरै रहेका थिए। २०७९ को यस निर्वाचनमा पनि उनलाई एमालेले नै टिकट दिएको थियो। तर एमालेको टिकट ‘होल्ड’ गरेर उनले स्वतन्त्र उम्मेदवारको रुपमा मनोनयन गरेका थिए। तत्कालीन नेकपामा उनी केन्द्रीय कमिटी सदस्य थिए, एमालेमा भने स्थायी कमिटी सदस्य थिए।

अमरेशकुमार सिंह
सर्लाही ४ बाट सत्ता गठबन्धनका उम्मेदवारउम्मेदवारलाई हराउँदै अमेरशकुमार सिंह निर्वाचित भएका छन्। सिंहले २० हजार १७ मत प्राप्त गर्दा नेपाली कांग्रेसका नागेन्द्र कुमारले भने १८ हजार २५३ मत प्राप्त गरेका छन्। कांग्रेसबाट विद्रोह गरेर स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएका साहले आफ्ना पूर्व सहकर्मीलाई पराजित गर्दै जित दर्ता गरे।

५२ वर्षीय सिंह २०७९ सालको चुनावका लागि स्वतन्त्र उम्मेदवार बन्नु अगाडिसम्म कांग्रेसमै थिए। उनी कांग्रेसकै तर्फबाट २०७४ को प्रतिनिधि सभा र २०७० को संविधान सभामा निर्वाचित भएका थिए। त्यसअघि उनी २०६३ को अन्तरिम व्यवस्थापिकाको सदस्य थिए। उनी नेपाली कांग्रेसको केन्द्रीय सदस्य समेत भइसकेका छन्। २०७९ को निर्वाचनमा पार्टीबाट टिकट नपाएपछि उनी स्वतन्त्र उम्मेदवार भएका हुन्।

योगेन्द्र मण्डल
मोरङ क्षेत्र नम्बर ५ मा प्रतिनिधिसभा सदस्यका लागि स्वतन्त्र उम्मेदवार योगेन्द्र मण्डल (जोगी) विजयी भएका छन्। मण्डलले २१ हजार ८२० मत ल्याउँदा सत्ता गठबन्धनबाट माओवादी केन्द्रका शिवकुमार मण्डलले १७ हजार ४८६ मत प्राप्त गरे। एमाले, जसपा गठबन्धनमा जसपाका राजकुमार यादवले १७ हजार ३ सय ९० मत पाएका छन्।

नेकपा एमालेको स्थानीय कमिटीबाट उनी उक्त क्षेत्रका लागि प्रतिनिधि सभा सदस्यको उम्मेदवारका लागि सर्वसम्मत उम्मेदवार सिफारिस भएका थिए। एमालेले जनता समाजवादी पार्टीसँग तालमेल गरेपछि उक्त क्षेत्रमा जनता समाजवादीले नै दाबी गर्‍यो।

जसपाको ‘भाग’ पुर्‍याउनुपर्ने भएपछि एमालेले उनलाई टिकट दिएन। त्यसपछि उनले स्वतन्त्र रुपमा उम्मेदवारी दिए र जित हासिल गरे।

किरण साह
रौतहटको क्षेत्र नम्बर २ मा स्वतन्त्र उम्मेदवार किरण साह विजयी भएका छन्। उनले नेपाली कांग्रेसका फिरदोस आलमलाई ४ हजार ५९४ मतको अन्तरले पराजित गरे। साहले ३२ हजार ८४२ मत ल्याउँदा नेपाली कांग्रेसका आलमले २८ हजार २४८ मत पाए। प्रतिद्वन्द्वी आलम कांग्रेस नेता एवं पूर्वमन्त्री मोहम्मद आफताव आलम (जो बम विस्फोट तथा इटाभट्टामा जलाएर मान्छे मारेको अभियोगमा जेलमा छन्)का जेठो छोरा हुन्।
४४ वर्षीय साह एमाले छाडेर स्वतन्त्र उम्मेदवार बनेका हुन्। २०७४ को निर्वाचनमा उनी संघीय समाजवादी फोरमबाट उम्मेदवार थिए। तर मोहम्मद अफताव आलमसँग पराजित भएका थिए। यसबीचमा उनी एमाले प्रवेश गरेका थिए। तर टिकट पाएनन्। र प्रभु साहको समूहमा लागेर उनले स्वतन्त्र उम्मेदवार दिए।

सुरुल पुन
रुकुम पूर्वको प्रदेश सभा ‘१’ मा स्वतन्त्र उम्मेदवार सुरुल पुन (अजयशक्ति) निर्वाचित भए। नेकपा माओवादीका तेजबहादुर ओलीलाई पराजित गर्दै सरुल जित निकाल्न सफल भए। पुनले ४ हजार ४६५ मत ल्याउँदा माओवादीका ओलीले ३ हजार ९३२ मत प्राप्त गरे।

निर्वाचन आयोगको विवरणअनुसार उक्त क्षेत्रमा ५ जना उम्मेदवार रहेका थिए। पुनले ५ सय ३३ मतान्तरले जित निकाले। पुन नेकपा माओवादी केन्द्रका निवर्तमान लुम्बिनी प्रदेश कमिटी सदस्य पनि हुन्। उनले पार्टीबाट विद्रोह गरी स्वतन्त्र उम्मेदवार दिएका हुन्।

यो पनि पढ्नुहोस

‘जनयुद्ध’मै शहीद भएको ठानिएका अजयशक्ति बने प्रदेश सांसद

उनलाई माओवादी केन्द्रका निवर्तमान लुम्बिनी प्रदेश कार्यालय सदस्य तथा भूमे गाउँपालिकाका निवर्तमान अध्यक्ष रामसुर बुढामगर (वीरता) लगाएतका नेताहरूको समर्थन थियो। पुनलाई जिताउन (१) नम्बर क्षेत्रमा एमालेका उम्मेदवार तेजेन्द्र बुढामगर (तेजिलो) ले समेत आफ्नो उम्मेदवारी निष्क्रिय पारेका थिए।

तारा जोशी
डडेलधुरा प्रदेशसभाको सदस्य (२) बाट तारा जोशी प्रदेश सभा सदस्यमा निर्वाचित भएका छन्। उनले सत्ता गठबन्धनका गोविन्दराज बोहोरालाई ४२५ मतको अन्तरले पराजित गरे। जोशीले ११ हजार १६२ मत पाउँदा बोहरा १० हजार ३७३ मतमा सीमित रहे।

नेकपा एमालेको डडेलधुरा जिल्ला कमिटी अध्यक्ष समेत रहेका तारा जोशी केही महिना अगाडि नेकपा एकीकृत समाजवादीमा सामेल भएका थिए। उनी नेकपा एकीकृत समाजवादीको उम्मेदवारका रुपमा चुनावी प्रतिस्पर्धा उत्रिने तयारीमा थिए। तर, सत्ता गठबन्धनमा सिट बाँडफाँट हुँदा डडेलधुराको प्रदेश सभा (२) को टिकट कांग्रेसका नेता एवम् सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारका सामाजिक विकासमन्त्री बोहोराले पाए।

यो पनि पढ्नुहोस

देउवाका गाउँले, सत्ता गठबन्धनका ‘बागी’, दोस्रो प्रयासमा प्रदेश सांसद बने तारा जोशी

आफूले पाउने भनेको टिकट खोसिएपछि जोशीले पार्टीबाट विद्रोह गरेर स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिए। उनको विद्रोहलाई जनताले अनुमोदन गरे, र प्रदेश सभा सदस्यमा चुने।

देवेन्द्र बहादुर शाही
जुम्लाको प्रदेश सभा (१) मा पनि स्वतन्त्र उम्मेदवार देवेन्द्रबहादुर शाही निर्वाचित भएका छन्। देवेन्द्रबहादुर शाहीले ९ हजार ६५४ मत प्राप्त गरेका छन्। उनका निकटतम् प्रतिस्पर्धी नेपाली कांग्रेसका ललितजंग शाही ७ हजार ७५५ मतमा सीमित रहे। उक्त क्षेत्रबाट प्रदेश सभा सदस्यको उम्मेदवारका आकांक्षा व्यक्त गरेका शाहीले अन्तिम समयमा टिकट नपाउने भएपछि पार्टीबाट विद्रोह गरेर स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएका थिए। उनको विद्रोहलाई पनि जुम्ला प्रदेश सभा (१) क्षेत्रका जनताले अनुमोदन गरिदिएका छन्।

र, लालविर चौधरी
बर्दिया क्षेत्र नम्बर २ बाट लालविर चौधरी प्रतिनिधि सभा सदस्यमा निर्वाचित भएका छन्। वाम–लोकतान्त्रिक गठबन्धनका उम्मेदवार माओवादी केन्द्रका सुरेश पन्थलाई पराजित गर्दै लालविर प्रतिनिधि सभा सदस्य निर्वाचित भएका हुन्।

यो पनि पढ्नुहोस

छोरा रेशमको उम्मेदवारी खारेज हुने डरले उम्मेदवार बनेका लालविर, गठबन्धनलाई हराउँदै प्रतिनिधि सभा सदस्यमा विजयी

लालविर नागरिक उन्मुक्ति पार्टीका नेता (कैलालीको टीकापुर हत्याकाण्डको मुद्दामा जेल सजाय भोगिरहेका) रेशम चौधरीका पिता हुन्। बर्दिया २ बाट रेशम आफैंले पनि (वारेशमार्फत्) पार्टीको आधिकारिक उम्मेदवारका रुपमा उम्मेदवारी दर्ता गराएका थिए। फौजदारी अभियोग लागेको भनेर छोराको उम्मेदवारी खारेज हुनसक्ने डरले लालविरले पनि उक्त क्षेत्रमा उम्मेदवारी दिएका थिए।

पूर्वआकलन अनुसार नै रेशमको उम्मेदवारी निर्वाचन आयोगले खारेज गरिदियो। त्यसपछि नागरिक उन्मुक्ति पार्टीले लालविरलाई समर्थन गर्‍यो।

थारु समुदायको ‘मुक्ति’का लागि भनेर गठन भएको पार्टीको समर्थनमा थारु समुदायकै भोट पाएर लालविर प्रतिनिधि सभा सदस्यमा निर्वाचित भए। लालविरले पार्टी निर्णयविरुद्ध विद्रोह त गर्नु परेन, तर उनको पार्टीका नेताहरू भने उनलाई ‘राज्यसत्ता’का बागी उम्मेदवारका रुपमा प्रस्तुत गर्छन्, जो जनमतबाट पनि अनुमोदन भएका छन्।