‘धुपौरे र छायाँ’बाट देउवाको मुक्ति खोजिरहेका महामन्त्री

राजनीति

डिबी खड्का सोमबार, साउन ८, २०८० १९:०८

काठमाडौं- नेपाली कांग्रेसको ६ दिनसम्म चलेको केन्द्रीय कार्यसमितिको बैठकमा पाँच दिनसम्म अधिकांश समय महामन्त्रीद्वय गगन थापा र विश्वप्रकाश शर्माले गाली खाए। प्रष्टावक्ता महामन्त्रीहरुले पार्टी सभापति देउवाको ‘एकलौटी’लाई लिएर गरेको आलोचनालाई देउवाले पचाइरहेका छन्। तर, उनका ‘धुपौरे र छायाँ’ले सहन सकेनन्।

त्यही कारण कांग्रेस केन्द्रीय समितिमा उनीहरुमाथि चेतावनी थियो- महामन्त्रीको विकल्प खोज्न सकिन्छ। उनीहरुमाथि दबाब थियो- माफी मागेर आफूलाई जोगाउ!

कति केन्द्रीय सदस्यले महामन्त्रद्वयले सभापति देउवाको कार्यसम्पादनमा रहेको अकर्मण्यता र निर्णयमा रहेको एकलौटीलाई लिएर गरिएको आलोचनाकलाई गालीको संज्ञा दिए। केन्द्रीय कार्यसमितिमा कांग्रेसको वर्तमान अवस्था र भावी रणनीतिका विषयमा बोल्नेहरुभन्दा बढी देउवाको प्रशंसा र महामन्त्रीद्वयको निन्दा गर्नेहरु देखिए।

सोमबार जवाफ दिने क्रममा देउवाका अनुयायीलाई उनीहरुले फरक शब्दले सम्बोधन गरे। तर, एउटै निष्कर्षमा पुर्‍याएको देखिन्छ- सभापति देउवा त्यस्ता ‘धुपौरे (आसपासमा बसेर धुप बाल्ने) र छायाँ (जता हल्लियो त्यतै हल्लिने)’बाट मुक्त हुनुपर्छ, तब मात्रै कांग्रेस बन्छ।

शर्माको सुझाव छ- सभापति देउवाले अनुयायीलाई छायाँजस्तो नभइ ऐना जस्तो बनिदिन आग्रह गर्नुपर्छ।
थापाको भनाइ छ- देउवाले आसपासबाट धुपसुप जलाउनेसँग मात्रै होइन, नागरिकसँग संवाद गर्नुपर्छ।

आफूले बैठकमा नेताहरुको कुरा सुनेपछि लागेको कुरा व्यंग्यात्मक रुपमा प्रस्तुत हुँदै महामन्त्री थापाले भने, ‘यहाँ साथीहरुका कुरा सुनिरहँदा लाग्छ- नेताको लोकप्रियता बढेको छ। सब ठीक छ। समस्या, महामन्त्री बढी बोल्छ। त्यसले मौनव्रत राखे ठीक हुन्छ।’

उनले प्रश्न गरे, ‘न यो आत्मनिन्दा गर्ने बेला हो न आत्मश्लागा। हामीले जितेर पनि जन्तीजस्तो भाव आइरहेको छैन? फुटबलमा हारेको टिम जस्तो किन छौं?’

देउवाले आफैंलेभन्दा उनलाई बढी माया गरिरहेका उनका अनुयायीतर्फ लक्षित गर्दै गगनले आफ्नो भनाइको बीचतिर थपे- ’सभापतिज्यूलाई चाहिँ मैले पनि प्रयास (नेतृत्वका लागि) गरेकै हो, यसले पनि गरिरहेको छ, ठीकै छ भन्ने लागेको छ।’

त्यस्ता अनुयायीतिर लक्षित गर्दै उनले फरक मतले पार्टी जीवन्त हुने बताए। ‘बहुमत र अल्पमतले पार्टीले चल्दैन, पार्टीको आत्मा चल्नुपर्छ। नेतृत्व परिवर्तनको प्रयास हुन्छ, फरक मत दर्ज हुन्छ भने पार्टी चल्छ। यो (सभापति)को आसनमा शुशील कोइराला बस्दै गर्दा पनि यस्तै भएको हो।’

सञ्चारमाध्यममा महामन्त्रीले सभापति देउवाको आलोचना गरेको भनेर प्रश्न गर्नेलाई गगनले मुखभरीको जवाफ फर्काए, ‘म नेपाली कांग्रेसको महामन्त्री। फलाना-फलाना मन्त्री हुनुभयो भनेर मैले पत्रिकामा पढेर थाहा पाएपछि उत्तर पनि पत्रिकामै दिन्छु।’

आफूहरुलाई सभापति देउवाले कुनै पनि प्रक्रियामा सामेल नगराएको बताउँदै उनले प्रश्न गरे- ‘हामीले पार्टीको हित वा अहितमा हुने निर्णय प्रक्रियामा सामेल हुन पाउने तर उहाँहरुले निकालेका निष्कर्षकै भारी मात्रै बोक्दिने हो?’

उनले देउवालाई आसपासमा बसेर धुप जलाउनेको नभइ नागरिकसँग संवाद गर्नुपर्ने बेला भएको बताए। उनले थपे, ‘विगतलाई नियाल्दा यस्तो बेलामा पार्टीको नेतृत्व कम्फर्ट जोनबाट बाहिर निस्किनुपर्दो रहेछ। आसपासबाट धुपसुप जलाउनेसँग होइन, झ्यालबाट चिहाउने पनि होइन, किन रिसायो भनेर नागरिकसँग संवाद गर्नुपर्दो रहेछ। त्यसपछि उनीहरुले आफ्ना कुरा भन्छन्, नेतृत्वले त्यसैलाई लिएर पार्टी जुरुक्क उचाल्न सक्छ।’

उनले नागरिकहरु असन्तुष्ट रहेको आफूले बताएका छन्। कांग्रेसको आह्वानमा व्यवस्था बदल्न साथ दिएका नागरिकले अवस्थाका विषयमा प्रश्न गरिरहेको उनले उल्लेख गरे। थापाको भनाइ थियो, ‘नागरिकहरु भनिरहेका छन्- आह्वानमा साथ दियौं। अवस्था किन बदलिएन। भ्रष्टाचार हटाउँछौं भन्थ्यौं। हरेक दिन रेडियोमा त्यस्तै समाचार आइरहेका छन् र त्यहाँ तिमीहरुकै नाम जोडिएको हुन्छ।’

उनले आमजनको भान्सादेखि खेतसम्म खाली रहेको बताए। यस्तो निराशा चिर्न कांग्रेसले नेतृत्व लिनुपर्ने उल्लेख गरे। त्यस्तो गर्न नसक्दा सरकारमा रहनुको अर्थ नरहेको उनले दाबी गरे। उनले भने, ‘सरकारमा हामी हिजो पनि थियौं। आज पनि छौं, भोलि पनि हुन्छौं। सरकारमा हामी हुँदा के हुन्छ? हामी सरकार नभए नागरिकले के पाउँदैनथ्यो, सरकारमा भएका कारण के पायो?’

त्यसअघि महामन्त्री शर्माले देउवा पक्षधर नेताहरुलाई छायाँजस्तो नभइ ऐना जस्तो बन्न सुझाए। छायाँ भएमा देउवा जता हल्लियो त्यतै मात्र हल्लिने बताउँदै ऐनाले सत्य देखाउने भन्दै व्यंग्य गरे।

लाक्षणिक रुपमा देउवागुटका नेताहरुलाई कटाक्ष गर्दै उनले भने, ‘सभापतिज्युलाई छायाँजस्ता अनुयायी पनि चाहिन्छन्- आफू जता हल्लियो त्यतै हल्लिने। तर, ऐना जस्तो साथी त्योभन्दा बढी उपयुक्त हुन्छन्। ऐनाले सत्य देखाउँछ। सभापतिज्यूले आफ्ना अनुयायीलाई भन्न सक्नुपर्छ- साथीहरु हो, बेला-बेला ऐना जस्तो भएर साथ देऊ न।’

ऐनाले सभापति देउवाको कमजोरीसमेत देखाउन सक्नेतर्फ उनले संकेत गरेका हुन्। जसले कांग्रेसको वर्तमान कार्यशैलीलाई सच्याउने उनको भनाइ थियो। तर, अहिले देउवासँग छायाँजस्ता नेता भएकाले उनको कमजोरी नऔंल्याएर कमजोरीलाई नै सही ठहर्‍याएर अघि बढिरहेकोतर्फ उनले संकेत गरे।

समयमै बैठक बसाउने कुरा, भातृ संगठनलाई चुस्त-दुरुस्त बनाउने कुरा र विधिविधानअनुसार पार्टी चलाउने कुरालाई ‘गाली’ नठान्न आग्रह गरे। उनले गाली र आलोचनाबीचको फरक छुट्याउन भने। आलोचनाको आवश्यकता बोध गराउँदै विश्वप्रकाशले थपे- ‘हाम्रा आदरणीय नेता बीपी कोइरालाले २०१५ सालमा समीक्षा पत्रिकाका सम्पादक बोलाएर सरकारको आलोचना गरिदिन आग्रह गर्नुभएको थियो। हामीलाई महामन्त्री बनाएको राम्रो गरेर जानका लागि हो।’

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।